Üretim işletmelerinin sosyal bir sorumluluk olarak çevre muhasebesine verdikleri önem: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi`nde faaliyet gösteren üretim işletmeleri üzerinde bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı, işletmelerin faaliyetlerini sürdürürken karşılıklı etkileşim içerisinde oldukları çevreye ve çevre muhasebesine verdikleri önemin araştırılması olarak belirlenmiştir. Araştırmanın gerçekleştirilmesini sağlamak için Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren üretim işletmeleri üzerinde anket yöntemine dayanan bir uygulama yapılmıştır. Çevresel konularda meydana gelen hızlı gelişmeler günümüzde bir zamanlar acımasızca kullanılan büyük üretim hacimleri ve her şeye rağmen düşürülmüş maliyetler gibi rekabet silahlarının yerini, çevre yatırımların, çevreye duyarlı ürünlerin ve çevre koruma kavramlarının almasını sağlamıştır. İşletmeler yeni rekabet koşulları çerçevesinde uyguladıkları çevresel politikalar sebebiyle faaliyetlerini bu duruma uygun hale getirmeye çalışmaktadırlar. Bu uyumsal süreç, işletmeyi her alanda etkilediği gibi faaliyet sonuçlarının saptanmasında başrol oynayan, muhasebe açısından da etkilemiş ve işletmeler çevreye uyumlu hale getirdikleri faaliyetlerini muhasebe sistemi içerisine taşımaya başlamışlardır. Bu noktada ?çevre muhasebesi? kavramı ortaya çıkmış ve uygulama alanı genişleyerek ekonomi teorisi içerisinde yerini almıştır. İşletmelerin çevre muhasebesine verdikleri değerin tespit edilmesi bakımından çalışma ayrıca önem taşımaktadır. Uygulamanın değerlendirilmesi ve işletme temsilcileriyle gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda çevre muhasebesinin işletmeler açısından önem taşıdığı ancak çevresel maliyetlere, mevcut muhasebe sistemi içerisinde ve tek düzen hesap planına bağlı kalınarak yer verildiği ve çevreyle ilgili faaliyetlerin diğer maliyetlerle birlikte değerlendirmeye tabi tutulduğu gözlenmiştir. Bütün bunlara ek olarak, işletmelerin gerek sosyal sorumluluk gereği gerekse de işletme imajına katkı sağlamak amacıyla çevre muhasebesi ile ilgili uygulamaların hayata geçirilmesinde üzerlerine düşecek her türlü konuda hazır oldukları tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çevre Muhasebesi, Çevresel Maliyetler, Çevresel Raporlama, Çevresel Denetim.

The aim of this study has been determined as a research on the importance paid by the businesses on environment and green accounting while carrying out their activities. A questionnaire method was applied on the production companies in Mersin-Tarsus Organized Industrial Site in order for the study to be implemented. Rapid improvements in environmental matters have replaced the competition tools such as big production capacities used atrociously and decreased costs despite everything with environmental investments, environmentally-friendly products. Establishments struggles to adapt their activities to this new situation due to environmental policies carried out within the frame of new competition conditions. This adaptation process affected the establishment not only in all sphere but also in accounting perspective that plays the leading role in determining activity results and establishments have started their activities that they made environmentally-friendly to carry in accounting system. ?Green accounting? concept was created at this point and it has had its place in economic theory by expanding its application area. This study is also important for the establishments to determine how much important ?green accounting? is for them. After assessing the application and as a result of the negotiations with representatives, it is observed that green accounting is important to the establishments but environmental costs are used in the accounting system at hand and in uniform chart of accounts and with the other costs for environment. Moreover, establishments are observed to be ready to do everything to carry out the applications for green accounting for not only as a social responsibility but also as a contribution to image of the establishment.Key Words: Green Accounting, Environmental Costs, Environmental Reporting, Environmental Audit.