Faaliyet tabanlı maliyetleme: Bir mobilya üretim işletmesinde uygulama

Abstract

Küresel ekonomik etmenler, işletmelerin teknolojik faktörlere daha fazla önem vermesine neden olmuştur. İşletmeler üretim, yönetim ve pazarlama alanlarında teknolojiyi daha fazla kullanır hale gelmiştir. Söz konusu teknolojik faktörler ile birlikte müşteriler de ürün tercihlerinde kalite, marka ve satış sonrası hizmetler gibi kriterleri ön planda tutmaya başlamıştır. Bu kriterlere önem verilerek gerçekleşen mamul üretimi ise işletmelerin genel üretim maliyetlerinin artmasına neden olmuştur. Genel üretim maliyetleri, gelişen şartlar karşısında geleneksel maliyetleme sistemleri ile kontrol edilmeye çalışılmış fakat bu sistemler genel üretim maliyetlerini kontrol etme aşamasında istenilen sonuçları vermemiştir.Faaliyet Tabanlı Maliyetleme sistemi ise geleneksel maliyetleme sisteminin eksik kalan yönlerinden yola çıkarak önce Harvard İşletmecilik Okulunda geliştirilmiştir. Geleneksel maliyetleme sisteminde genel üretim maliyetleri, maliyet yerleri itibariyle önce bölümlerde toplanıp daha sonra mamullere yüklenirken, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme sisteminde ise genel üretim maliyetleri faaliyetlere dayalı olarak maliyet gruplarında toplanmakta ve dağıtım anahtarı olarak faaliyet ölçütleri kullanılarak mamullere yüklenmektedir.Çalışmada geleneksel maliyetleme sistemini kullanan bir mobilya üretim işletmesinde çocuk odası takımına ait üretim sırasında gerçekleşen faaliyetler tespit edilerek gruplandırılmıştır. Gerçekleşen faaliyetlere göre maliyet tutarı hesaplanmış ve dağıtım anahtarları yoluyla mamullere yüklenmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar, mevcut maliyetleme sistemiyle karşılaştırılarak, maliyet tutarlarında ki farklılıklar tespit edilmiştir.

Global economic factors have led the businesses to pay more attention to the technological factors. Technology usage by the businesses has increased in production, management and marketing area. Along with the technological factors the customer were started to keep in the forefront the additional criteria in their choice of products, such as quality, brand and after-sales services. The product manufacturing with regard to these criteria has led to increase in the overall production costs of enterprises. General production costs across the developing conditions have been tried to control with traditional costing systems that have not produced the desired results in the control of overall production costs.The Activity Based Costing system has been developed at the Harvard Business School to eliminate the deficit aspects of traditional costing systems. In the traditional costing systems, overall production costs divided in segments then downloaded to the products. On the other hand, in the Activity Based Costing system, the overall cost of production is collected in the cost of the groups based on the activities and then loaded with products using operating criteria as a distribution key. This study was conducted in a furniture manufacturing company that uses traditional costing systems. Activities that occur during the production of children's room furniture were identified and grouped. The cost amount calculated based on actual activities and installed to the products with the disruption keys. The results are compared with existing costing system and the differences in the cost of the amount have been determined.