Türk kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik bağlamında kamu denetçiliği kurumu: Karaman ilinde bir araştırma

Abstract

Geleneksel kamu yönetimi anlayışından yeni yönetim anlayışına geçiş ile birlikte demokratik, katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim anlayışının gerekliliği vurgulanmaya başlanmıştır. 1970'li yılların ikinci yarısından itibaren dünyada kamu yönetimi alanında meydana gelen değişim ve dönüşüm çabaları, 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren Türkiye'de de etkisini göstermeye başlamıştır. Türk kamu yönetiminde asıl değişim 2003 sonrası döneme rastlamaktadır. 2003 sonrası süreçte, siyasal ve yönetsel alanda gerçekleştirilen reformlarla birlikte demokratikleşme, sivilleşme ve yerelleşmeye yönelik önemli adımlar atılmıştır. Önemli adımlardan birisi de 2010 yılında anayasal dayanak kazandırılarak, 2012 yılında 6328 sayılı Kanuna dayalı olarak oluşturulan Kamu Denetçiliği Kurumu'dur. Kamu Denetçiliği Kurumu'nun Türk kamu yönetimi sistemi içerisindeki yerinin irdelenerek, kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik bağlamında değerlendirilmesinin amaçlandığı çalışmanın temel sorunsalı, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun yönetim sistemi içinde etkin ve işlevsel faaliyet gösterip göstermediğinin ortaya konularak, kurumun toplum nezdindeki bilinirliğinin tespit edilmesidir. Bu sorunsal çerçevesinde hazırlanan çalışmanın temel varsayımı, insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, şeffaf ve hesap verebilir bir kamu yönetimi anlayışının tesis edilmesi amacıyla oluşturulmuş Kamu Denetçiliği Kurumu'nun vatandaş-devlet arasında aracı rolünü hedeflediği fakat toplum nezdinde kurumun bilinirliğinin yetersiz olduğu; görev ve yetki alanının kısıtlı olması sebebiyle de etkinlik ve işlevselliğinin düşük düzeyde kaldığıdır. Bu amaç, sorunsal ve varsayım ekseninde hazırlanan çalışma kapsamında öncelikle şeffaflık ve hesap verebilirlik ile kavramsal bilgilere yer verilerek, Türk kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirliğe dayanak oluşturacak yasal düzenlemeler incelenmektedir. Ayrıca, ombudsmanlık mekanizması ve Türkiye'ye yansıması Kamu Denetçiliği Kurumu'nun örgütsel yapısı işleyişi, işlev ve faaliyetlerinin irdelendiği çalışmada kurumun tanınırlığı ve işlevselliği Karaman il merkezinde görev yapan kamu görevlilerine yönelik gerçekleştirilen alan araştırması ile ölçülmeye çalışılmıştır. Alan araştırmasında elde edilen bilgi ve bulgular ışığında genel değerlendirmelerde bulunularak, durum tespitinde bulunulmuş ve sorun alanlarına yönelik çözüm önerileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kavramsal çerçevenin oluşturulması aşamasında betimsel analiz yönteminden, uygulama kısmında ise nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan anket tekniğinden yararlanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Kamu Yönetimi, Ombudsman, Şeffaflık, Hesap Verebilirlik, Kamu Denetçiliği Kurumu

The necessity of a democratic, participatory, transparent and accountable management approach has started to be emphasized along with the transition from the traditional public management approach to the new management approach. Since the second half of the 1970s, the efforts to change and transform in the field of public administration in the world have begun to affect Turkey in the second half of the 1980s. The actual change in Turkish public administration coincides with the post-2003 period. In the post-2003 period, several important steps were taken towards democratization, demilitarization, localization, along with reforms in the political and administrative field. One of the important steps is The Turkish Ombudsman Instutution, which was established in 2012 on the basis of the law numbered 6328 and granted the constitutional support in 2010.The aim of the study is to examine the place of the The Turkish Ombudsman Instutution in the Turkish public administration system and evaluating it in the context of transparency and accountability in the public administration and determining the awareness of the institution in the society by showing whether the The Turkish Ombudsman Instutution is active and functional within its management system. The basic assumption of the study prepared in this problematic framework is that within the understanding of justice based on human rights, a transparent and accountable understanding of public administration is aimed at the intermediary role between the citizens and the state. But the public awareness of the society is inadequate; its efficiency and functionality are at a low level due to the limited scope of duties and authority.Firstly, transparency and accountability and conceptual information are given in the scope of the study on the axis of this aim, problematic and hypothesis. And then, legal arrangements to be based on transparency and accountability in Turkish public administration are examined. In addition, the ombudsman mechanism and its reflection on Turkey, the organizational structure and functioning of the The Turkish Ombudsman Instutution, the functioning and the functioning of the institution have been tried to measure by the field survey for public officials working in Karaman Province. It has been made general evaluations on the information and finding light obtained from the field survey, the situation has been determined and a solution proposal for problem areas has been tried to put forward. The method of descriptive analysis has been used in the development of the conceptual framework. The survey technique is one of the quantitative research methods in the application part.Keywords: Public Administration, Ombudsman, Transparency, Accountability, The Turkish Ombudsman Instutution