Karaman`da kadın fabrika işçilerinin aile ve iş yaşamları arasındaki etkileşim

Abstract

Geleneksel erkek egemen düzende kadınların ev emeğiyle birlikte anılması, günümüzde önemli bir tartışma konusudur. Ev dışında organize edilen işlerde çalışılması sonucunda kadınlar, ev emeği ve iş yaşamındaki faaliyetlerin kıskacında kalmaktadırlar. Evli kadınlar, evlilik öncesi ve evlilik sonrası aile yaşamlarında, erkek egemen yapılanmayla karşılaşmaktadırlar. Bu bağlamda kadınların endüstriyel alanda çalışmaya başlaması, ya erkek egemen düzenin yeniden üretimini ya da içerisinde yeniden inşa ve toplumsal-tarihsel inşa ihtimalini barındıran bir süreci düşündürmektedir. Bu sürecin izini sürmek kadınların çalışmayla birlikte yaşadıkları değişim ve zorluklar, çalışmaya dair düşünceleri, ev emeğine yönelik pratikleri ve kurdukları anlam dünyalarıyla etkileşim üzerinden gerçekleşmektedir. Aile ve iş yaşamı arasındaki bu etkileşimi ele alırken, daha çok emek ve iktidar yapılarının, bireylerin pratikleriyle olan ilişkisine değindim. Pratikleri etkileyen bir kurum olan aile ve iş yaşamını ele alırken, kadınların anlam dünyalarında nasıl yorumlandığına ve yapılanmanın nasıl gerçekleştiğine temas etmeye çalıştım. Bu doğrultuda acaba aile ve iş yaşamı arasında etkileşim gerçekleşirken bir inşadan bahsetmek mümkün müdür, yoksa toplumsal cinsiyet düzeni ve pratiklerin etkisiyle erkek egemen kurgu kendini yinelemiş midir? Bu soru doğrultusunda 15 katılımcıdan topladığım verileri nitel analize tabi tuttum. Derinlemesine görüşmelerde ve bunlara dayanarak yaptığım analizde feminist yöntem ve teoriden yararlandım. Kadınların hem fabrikada çalışmalarına hem de ev emeğinin yürütücüsü olarak görülmelerine ilişkin veriler, onların yaşamlarını hangi noktalarda zorlaştırdığı veya onlara bir tür kazanım sağlayıp sağlamadığını ortaya çıkarmıştır. Evlilik öncesi aile yaşamının bireylerin düşünceleri ve pratikleri üzerinde etkisi olduğu anlaşılmıştır. Bu etki, kendini ev emeği ve bakım rejiminin anlamlandırılmasında da göstermiştir. Dolayısıyla bunlar, 15 katılımcıların tamamına göre kadının sorumluluğunda, yükümlülüğünde veya kontrolündedir. Bu sebeple katılımcılar için ev emeği ve bakım rejimi bir tür kimlik meselesi ve çalışmayı önceleyen eylemler bütünüdür. Çoğunlukla ekonomik gerekçelerle başlanılan çalışma yaşamında ise yine cinsiyetçi işbölümü, hiyerarşi ve iktidar yapılanması mevcuttur. Buna rağmen sıkça kendi parasını kazanmanın güzelliği üzerinde duran katılımcılar, bağlantılı olarak aile yaşamında, para kullanımında, kent deneyimlerinde bireysel beklentiler ve düşüncelerde değişimlerin de yaşandığını belirtmişlerdir.

It is an important controversy today that women are mentioned with home labor in traditional male-dominated societies. As a consequence of working in organized work outside the home, women straddle between home work and business life. Married women face male-dominated structure during pre-marriage and post-marriage family lives. In this context, women's starting to work in industrial areas suggests either a process of reproducing the male dominated order or a process of social and historical reconstruction within itself. Pursuing this process includes investigating the changes and challenges women experience with work, determining their thoughts about the work, understanding their home practices and their interaction with their semantic world. While handling this interaction between family and work life, I referred to the relation of labor and power structures with the practices of individuals. While addressing family and work life, an institution that affects practices, I have tried to touch on how women are interpreted in their semantic world and how structuring takes place. In this direction, is it possible to talk about a construction while the interaction between family and work life happens or is the male dominated order repeating itself under the influence of gender stereotypes and practices? In the light of this question, I analyzed the data collected from 15 participants with a qualitative approach. I used feminist method and theory during the in-depth interviews and in my analysis. Findings on the perception that women work both in factories and home have revealed at what points their lives become more difficult and whether they turn into something profitable or not. It is understood that pre-marriage family life has an effect on the individual's thoughts and practices. This effect has also shown itself in the understanding of the home labor and care regime. Therefore, they are the responsibility, obligation or control of the woman according to the15 participants. For this reason, the home labor and care regime are a kind of identity issue for the participants and a complement of activities that prioritize the work. There are sexist divisions of labor, hierarchy and power structure in the working life that is mostly started for economic reasons. Nevertheless, the participants, who frequently talked about the beauty of earning their own money, point out the changes in family life, money use, individual expectations and in their thoughts.