Kur`ân-ı Kerim`de teceddüt ve sübût manası için yapılan `udûl çeşitleri

Abstract

İsim ve fiil Arap dilinin en önemli iki unsurudur. Bu iki unsurun delalet ettikleri anlam birbirinden farklıdır. Aynı kök ve harflerden meydana gelen kelimeler bulundukları duruma göre başka başka isimle anılmaktadırlar. Bulundukları durumların bazısında isim bazısında ise fiil ismini alırlar. Dile dair eserlerde, özellikle Belâgat alanındaki eserlerde isim kalıbının yeni olma ve yenilenme anlamlarını barındırmasına bakılmadan kalıcılık manasına delalet ettiği ifade edilirken fiil kalıbının yeni olma ve yenilenme anlamlarına delalet ettiği ifade edilmektedir. Yeni olma anlamındaki hudüs ve yenilenme anlamındaki teceddüt kavramlarının anlaşılması için fiil kalıplarının delalet ettiği anlam ve zamanların irdelenmesine ihtiyaç vardır. Ayrıca ismin delalet ettiği kalıcılık anlamındaki sübût terimini kavramak için de delalet ettiği zamanlar ve anlamların incelenmesi gerekmektedir.Kur'ân-ı Kerîm'de aynı harflerin oluşturduğu kelimelerin isim ve fiil formatında kullanıldığına şahit olmaktayız. Bu kullanım çeşitliliğinin kısa bir ayetin içerisinde olması insanı iki kalıp arasındaki delalet farkını düşünmeye itmektedir. Aynı ayet veya konu içinde aynı kalıbın kullanılması, genel kural iken, kimi zaman kalıplar arasında farklı kalıplara geçişler bulunmaktadır. Bu geçişlerin sebeplerinden birisi kalıpların delalet ettikleri farklı anlamları ayetin bağlamında ortaya koymaktır. Bunun neticesinde ortaya çıkan yeni kavram ise kalıplar arası 'udûldur. Araştırmada 'udûl, isim ve fiilin delalet ettikleri anlam farklılıkları incelenmeye çalışılmış ve örneklendirilmiştir.Anahtar kelimeler: hudüs, teceddüt, sübüt, devam, istimrar, 'udûl.

Noun and verb is two most important element of Arabic language. Meaning of these two elements are different from each other. Words from same route and letters are called by different names. In some circumstances they are called noun and in other circumstances they are called werb. In eloquence science form of noun is accepted to not to have a new meaning but is said to have meaning of permanency. On the other end form of verb is accepted to be new and to have meaning of regeneration.To understand Hudus which has a meaning of new and teceddut which has a meaning of regeneration you need to understand meaning of verbs forms and tense and also to understand noun of subut which has a meaning of permanency you need to understand under which tense it is used and it's meaning.In Quran, we evidence words which are formed from same letters are used as a noun and as a verb. If This variety use in a short verse, this will make you think to understand which forms of use this is Use of same forms are a general rule in same verse, within some verse orientation between forms are also exist. One of the reason for this orientation is because forms meaning only can be understood in the context of verse. As a result of this a new concept emerges and this new concept is called udul between forms. In our research we examine and illustrate different meaning of udul, noun and verb.Keywords: hudus, teceddut, subut, devam, istimrar, 'udûl.