Abdî`nin Termîmü`l-İnkisâr adlı Mesnevisi (İnceleme-metin)

Abstract

Çalışmamız Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 2448 numaralı arşivden temin edilen Termîmü'l-İnkisâr adlı mesnevînin transkribe edilmesi ve incelenmesinden oluşmaktadır.Asıl kaynağını İslâmî unsurlardan alan divan edebiyatı Arap ve Fars edebiyatlarının etkisi ile gelişimini sürdürmüştür. 13. yy.'dan başlayarak 19. yy.'ın ikinci yarısına kadar varlığını etkin bir şekilde sürdüren divan edebiyatı kapsamında çeşitli tür ve konularda eserler yazılmıştır. Konu bakımından dinî eserler kapsamında değerlendirilen ve tefsir kitabı olduğu belirtilen Termîmü'l-İnkisâr adlı eser, mesnevî nazım şekliyle kaleme alınmıştır. Eserin müellifi Abdî hakkında kaynaklarda bilgiye rastlanmamıştır. 13. yy.'dan 19. yy.'a kadar edebiyatımızda tespit edebildiğimiz 34 Abdî vardır. Transkribe ve incelemesini yaptığımız eserin müellifinin dil özelliklerine istinaden 15. veya 16. yy.'da yaşadığı söylenebilir.4182 beyitten müteşekkil olan eser üç bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde eserden hareketle şairin hayatı, edebi kişiliği ve eseri hakkında bilgi verildi. İkinci bölümde mesnevînin özünü teşkil eden muhtevası, dili ve üslup özellikleri incelendi. Üçüncü bölümde ise elimizde bulunan mesnevînin yazma nüshasının tavsifi yapılarak transkribe edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, Mesnevî, Abdî, Termîmü'l-İnkisâr

This study consists of transcribing and evaluating of Mesnevi called Termîmü'l-İnkisâr, which was taken from National Library Manuscripts Collection.Divan Literature which mainly holds on Islamic components has improved under the influence of Arab and Persian Literature. Divan Literature continued its existence efficiently from the start of 13th century to the second half of the 19th century, and various works on different types and subjects were written within the concept of Divan Literature. The work called Termimü'l-İnkisar, which was evaluated within the scope of religious works according to its subject and stated as an interpretation work, was written out with Mesnevi verse. No information could be found about Abdi, the author of the work, in any other works. There are 34 Abdi's that could be traced in our literature from the start of 13th century to the 19th century. It can be asserted that the author of the work lived either in 15th or 16th centuries when language properties of the author of the work, which is transcribed and evaluated in this study, were taken into consideration.The work composed of 4182 verses is evaluated under three sections. In the first section, the life, literary personality and work of the author are cleared up in the light of the work itself. In the second section, the content, language and stylistic properties, which all form the very essence of the work, are evaluated. In the third section, transcribed form of the work is added by the way of describing the manuscript of Mesnevi.Key words: Classical Turkish Literature, Mesnevi, Abdi, Termîmü'l-İnkisâr