Erzurum`da tespit edilen bazı liken türlerinin patates böceği (Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824)) (Coleoptera: Chrysomelidae)`ne insektisit etkileri

Abstract

Bu çalışmada Lecanora muralis (Schreb.) Rabenh., Letharia vulpina (L.) Hue ve Peltigera rufescens (Weiss) Humb. liken türlerinin n-hekzan, dietil eter, aseton ve metanol ekstraktlarından elde edilen liken maddelerinin toplamının patates böceğinin 4. dönem larva ve erginleri üzerindeki insektisit etkileri araştırılmıştır. Uygulamalarda 2,5; 5; 10 ve 20 mg/ml konsantrasyonlarında ekstrakt çözeltileri kullanılmıştır. L. muralis'ten elde edilen ekstrakt çözeltileri, patates böceği larvaları ve erginleri üzerinde %100 ölüme sebep olmamıştır. L. vulpina'dan elde edilen ekstrakt çözeltilerinin 2,5 mg/ml konsantrasyonlu olanı patates böceği larvalarında 72 saat sonunda, 5 mg/ml konsantrasyonlu olanı 48 saat sonunda, 10 ve 20 mg/ml konsantrasyonlu olanları ise 24 saat sonunda %100 ölüme sebep olmuştur. P. rufescens'den elde edilen ekstrakt çözeltilerinin 2,5 mg/ml konsantrasyonlu olanı patates böceği larvalarında 120 saat sonunda, 5 mg/ml konsantrasyonlu olanı 72 saat sonunda, 10 ve 20 mg/ml konsantrasyonlu olanları ise 24 saat sonunda %100 ölüme sebep olmuştur. Patates böceği erginleri üzerinde yapılan denemelerde ise L. vulpina ekstrakt çözeltisinin 2,5 mg/ml'lik konsantrasyonu 96 saat sonra, 5 mg/ml'lik konsantrasyonu 48 saat sonra, 10 ve 20 mg/ml'lik konsantrasyonu ise 24 saat sonra %100 insektisit etki göstermiştir. P. rufescens ekstrakt çözeltisinin 2,5 ve 5 mg/ml konsantrasyonda olanları patates böceği erginleri üzerinde %100 sonuç vermezken, 10 mg/ml'lik çözelti 96 saatin ardından, 20 mg/ml'lik çözelti ise 72 saatin ardından %100 sonuç vermiştir. Tüm bu sonuçlar göz önüne alındığında, patates böceği larvaları ve erginleri üzerinde insektisit aktivitesi test edilen liken türleri içerisinde en etkili olanlarının L. vulpina ve P. rufescens olduğu görülmüştür. Fakat tesir süresi göz önüne alındığında L. vulpina türünün daha kısa sürede etkili olduğu dikkat çekmektedir.

In this study, insecticidal effects of total lichen substances obtained from n-haxane, diethyl ether, acetone, and methanol extracts of Lecanora muralis (Schreb.) Rabenh., Letharia vulpina (L.) Hue and Peltigera rufescens (Weiss) Humb. lichen species on 4th period larvae and adults of Colorado potato beetle were investigated. In applications, 2,5; 5; 10 and 20 mg/ml concentrations of the extract solutions were used. Extract solutions obtained from L. muralis didn?t cause 100% mortality on potato beetle larvae and adults. At the end of 72 hours, extract solution at 2,5 mg/ml concentration obtained from L. vulpina; at the end of 48 hours, extract solution at 5 mg/ml concentration obtained from L. vulpina and at the end of 24 hours, extract solutions at 10 and 20 mg/ml concentration obtained from L. vulpina caused 100% mortality on the potato beetle larvae. At the end of 120 hours, extract solution at 2,5 mg/ml concentration obtained from P. rufescens; at the end of 72 hours, extract solution at 5 mg/ml concentration obtained from P. rufescens and at the end of 24 hours, extract solutions at 10 and 20 mg/ml concentration obtained from P. rufescens caused 100% mortality on the potato beetle larvae. In experimentation performed on potato beetle adults, it was determined extract solution at 2,5 mg/ml concentration obtained from L. vulpina at the end of 96 hours, extract solution at 5 mg/ml concentration obtained from L. vulpina at the end of 48 hours, extract solutions at 10 and 20 mg/ml concentration obtained from L. vulpina at the end of 24 hours showed 100% insecticidal effect. Although extract solutions at 2,5 and 5 mg/ml concentration obtained from P. rufescens didn?t show 100% insecticidal effect on the potato beetle adults solution at 10 mg/ml concentration after 96 hours, 20 mg/ml concentration after 72 hours showed 100% insecticidal effect on the potato beetle adults. When all these results were considered, it was determined that the most influential species within lichen species tested insecticidal activity on larvae and adults of Colorado potato beetle were L. vulpina ve P. rufescens. But if exposure time was considered, it pointed out L. vulpina lichen species was effective in a shorter time period.