Makarnalık buğdayda gpc-B1 geni bakımından melez hatların elde edilmesi ve tanımlanması

Abstract

Son yıllarda başta demir ve çinko olmak üzere mikro besin elementi ve protein bakımından yetersiz beslenme oranı oldukça artmıştır. Bu nedenle buğday gibi temel besin maddelerinin mikro besin elementlerince zenginleştirilmesi gerekmektedir. Makarnalık buğdayda son yıllarda besin değerinin arttırılmasına yönelik çalışmalarda kullanılan en önemli gen bölgelerinden biri protein ve mikro besin elementi miktarında artış sağlayan Gpc-B1 lokusudur. Bu çalışmada farklı anaçlardan elde edilmiş üç adet ileri geri melez ıslah hattına (TMB1, TMB2 ve TMB3), protein oranının arttırılması ve mikro besin element (Fe, Mn ve Zn) içeriklerinin yükseltilmesi amacıyla Gpc-B1 geninin aktarılması hedeflenmiştir. Bu amaçla Gpc-B1 genine sahip olduğu bilinen UC1113-Gpc-B1 hattı melezlemelerde gen kaynağı olarak kullanılmıştır. F1 generasyonunda hedeflenen gen bölgelerini taşıyan melez bitkileri markör destekli seleksiyon yöntemi ile moleküler markörlerle taranarak belirlenmiştir. Bununla birlikte; sarı pasa dayanıklılığı sağlayan Yr-36 geni Gpc-B1 alleliyle bağlantılı olduğu için; Gpc-B1 geninin aktarıldığı hatlara Yr-36 geni de aktarılmıştır.

In recent days, insufficient nourishment ratio has been increased in terms of proteins and micro nutrient elements; primarily iron and zinc. For this reason, there is a need for basic food crops like wheat to be enriched with micro nutrient elements. Gpc-B1 locus located in the short arm of chromosome 6B is one of the most important studied genes in recent research in durum wheat.In this study, it is aimed to transfer Gpc-B1 gene to three advanced breeding lines (TMB1, TMB2 and TMB3) from different parents in order to increase protein amount and micro nutrient elements (Fn, Mn and Zn). It was known that UC113-Gpc-B1 line had Gpc-B1 gene and thus it was used as gene source. Hybrid plants that have the targeted gene in F1 generation were determined using molecular markers by marker assisted selection. Since Yr-36 gene that provides resistance to yellow rust was associated with Gpc-B1 allele, it was also transferred to the lines together with Gpc-B1 gene.