Kabak çekirdeği yağındaki aktif bileşenlerin HPLC ve GC-MS ile tayini ve incelenmesi

Abstract

Sunulan çalışma ile, avrupa farmakopesi monograflarında henüz yer almayan ve Türkiye'nin farklı bölgelerinden (Çumra, İçeri Çumra, Çeltik ve Polatlı) temin edilen kabak çekirdeği tohumlarından, herhangi bir ısıl işlem ve kimyasal madde uygulamasının söz konusu olmadığı soğuk pres (mekanik presleme) metodu ile, yenilebilir özellikte yağ numuneleri elde edilmiştir. Soğuk pres yöntemi ile üretilen kabak çekirdeği yağlarının, fizikokimyasal özellikleri ve biyoaktif bileşen içerikleri, enstrümantal ve analiz yöntemleri kullanılarak incelenmiş ve bilimsel bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Doğal özelliklerini koruyacak şekilde üretimi gerçekleştirilen kabak çekirdeği yağları üzerinde başlıca, trigliserit, tokol, yağ asit kompozisyonu, pestisit, antioksidan aktivite, aflatoksin, toplam fenolik madde, serbest yağ asidi, peroksit sayısı, iyot sayısı, sabun miktarı, sabunlaşmayan madde miktarı ve sabunlaşma sayısı tayinleri gerçekleştirilmiştir. Belirtilen tayinlerin yürütülmesinde, resmi kuruluşlar ve farklı araştırmacılar tarafından önerilen metotların yanı sıra tarafımızdan geliştirilen HPLC ve GC-MS yöntemleri uygulanmıştır.Sonuç olarak, yağ, protein, vitamin ve mineral maddeler bakımından oldukça zengin bir besin kaynağı olan dört farklı bölgeye ait kabak çekirdeklerinin, yenilebilir özellikte, katma değeri yüksek ve kaliteli bitkisel yağ kaynağı olarak değerlendirilebileceği kanıtlanmıştır. Elde edilen veriler, dört farklı bölgeye ait bu yağların doymamış yağ asitleri (∑PUFA+∑MUFA= %81), tokol bileşenleri (977.930±7.610 mg/kg yağ- 942.920±3.360 mg/kg yağ), fenolik madde içeriği (58.160±1.500 mg GAE/kg yağ 39.570±1.300 mg GAE/kg yağ), toplam antioksidan kapasite (388.890 ±14.100 mg GAE/kg yağ-266.670 ±9.700 mg GAE/kg yağ) ve değerli biyoaktif bileşenler bakımından oldukça zengin içeriğe sahip olduğunu göstermiştir. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçların tümünün, literatürde yer alan ortalama değerler içinde yer aldığı, ayrıca Türk gıda kodeksi bitki adı ile anılan yağlar tebliğinde iyi kalitedeki natürel/soğuk pres yağlar için yer alan kalite özelliklerine sahip olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kabak çekirdeği, Soğuk pres yağ, Biyoaktif bileşen, HPLC, GC-MS, Standardizayon

In this study, cold pressed edible pumpkin seed oils that are not in the European pharmacopoeia, were obtained by using mechanical pressing (cold-pressing) technique without any chemical and heat treatment from different pumpkin seed raw materials. These pumpkin seed materials were provided from different regions of Turkey (Çumra, Inside Çumra, Çeltik and Polatlı regions) and also not take place in European Pharmacopoeia monographs. The physicochemical properties and bioactive components of cold pressed pumpkin seed oils were evaluated carefully by using different instrumental and classical analysis techniques and presented with a scientific approach. The cold pressed pumpkin seed oils were produced by protecting their natural properties and for these natural oils; the analyses of triglyceride, tocol, fatty acid composition, pesticide, antioxidant activity, aflatoxin, total phenolic compound, free fatty acid, peroxide value, iodine value, soap content, unsaponifiable matter and saponification number were carried out. In these analyses, the official methods, preferred methods in different literatures and optimized HPLC and GC-MS methods were applied. As a results; the pumpkin seeds belonging to four different regions, which are a rich source of nutrients as well as fat, protein, vitamins and minerals and were widely consumed in pharmaceutical and cosmetics industries as a raw material, are proved to be assessed as a sources of high quality vegetable oil. The obtained results showed that these cold pressed pumpkin seed oils are a rich source of valuable bioactive compounds such as unsaturated fatty acids (∑PUFA+∑MUFA=%81), tocols (977.930±7.610 mg/kg oil- 942.920±3.360 mg/kg oil), phenolic compound content (58.160±1.500 mg GAE/kg oil-39.570±1.300 mg GAE/kg oil) and total antioxidant capacity (388.890 ±14.100 mg GAE/kg oil-266.670 ±9.700 mg GAE/kg oil). It should be noted that all of the results obtained within the scope of work, which takes place in average values in the literature, as well as Turkish food codex plant name with the aforementioned oils are natural in good quality / cold pressed oils are determined to have the quality characteristics of the place.Keywords: Pumpkin seed, Cold pressed oil, Bioactive compound, HPLC, GC-MS, Standardization