Konya ve Karaman yöresi tahıl üretim alanlarındaki tahıl kist ve kök yara nematodlarının morfolojik, morfometrik ve moleküler teşhisi

Abstract

Tahıllar, yurdumuzda insan tüketimi ve ayrıca hayvan beslenmesinde önemli bir paya sahiptir. Artan nüfusa karşılık üretim miktarının arttırılması gerekmektedir. İklim, toprak ve su koşulları ile bitki hastalıkları ve zararlıları, üretim artışını etkileyen faktörlerdir. Konya ve Karaman illerinde tahıl yetiştiriciliği geniş alanlarda yapılmaktadır. Konya ve Karaman illerinde tahıl yetiştirme alanlarında üretimi kısıtlayan önemli biyotik etmenler arasında yer alan kök yara ve tahıl kist nematodlarının dağılımının belirlenmesi için 2016 ve 2017'de bitki ve toprak örnekleri toplanmıştır. Toplanan bitki ve toprak örneklerinden ayrılan kök yara ve tahıl kist nematodu türleri morfolojik ve moleküler olarak teşhis edilmiştir. Kök yara nematodları (Pratylenchus spp.) Karaman ilinde bitki ve toprak örneklerinin % 21,3' ünde, Konya ilinde bitki örneklerinin % 26' sında, toprak örneklerinin % 23,4'ünde bulunmuştur. Kök yara nematodlarının populasyon düzeyi Karaman ilinde 0-40 nematod/ bitki ve 0-44 nematod/ 100 g kuru toprak, Konya ilinde 0-80 nematod/ bitki ve 0-111 nematod/ 100 g kuru toprak arasında değişmiştir. Nematodların ITS-rRNA bölgelerine spesifik primerler kullanılarak yapılan moleküler tür teşhisi çalışmaları ile kök yara nematodlarından 69 lokasyonda P. thornei türü; 7 lokasyonda P. neglectus türü ve 17 lokasyonda P. vulnus türü tespit edilmiştir. Tahıl kist nematodlarından sedece H. filipjevi türünün 31 lokasyonda bulunduğu belirlenmiştir. Morfolojik tür teşhisleri moleküler çalışmalar ile uyumlu olarak bulunmuştur.

Cereals are important commodity in Turkey for human consumption and also for animal nutrition. Need for increase production is an issue to consider. Climatic, soil and water conditions, plant diseases and pests are one of the factors affecting production increase. Soilborne diseases and nematodes affect production rate year by year depending on the climatic conditions and agricultural practicas. Cereals are grown in wide areas in Konya and Karaman provinces. Plant and soil samples were collected in 2016-2017 from cereal growing areas in Konya and Karaman provincesto determine the distribution of cereal cyst and root lesion nematodes which are important biotic constraints of cereal production. Root lesion and cereal cyst nematodes were identified morphologically and molecularly. Root lesion nematodes (Pratylenchus spp.) were found in 21,3% of plant and soil samples in Karaman and 26% of plant samples and 23,4% of soil samples in Konya province. Population levels of root lesion nematodes were 0-40 nematodes/ plant and 0-44 nematodes/ 100 g dry soil in Karaman and 0-80 nematodes/ plant and 0-111 nematodes/ 100 g dry soil in Konya province. It was found P. thornei were in 69 locations, P. neglectus was in 7 locations, P. vulnus was in 17 locations and H. filipjevi was in 31 locations. Morphological and molecular study results were in agreement for species identification.