İş sağlığı ve güvenliğinde çok ölçütlü karar verme yöntemi uygulaması

Abstract

Bu çalışma, çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarından ?Oran Analizi Ve Tam Çarpım Formuna Dayalı Çok Amaçlı Optimizasyon? (MULTIMOORA) ve ?Veri Zarflama Analizi? (VZA) kullanılarak, iş kazaları ve meslek hastalıkları ait vaka sayılarının değerlendirilmesi üzerine yapılmıştır.Yöntemler, iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarında, karar verme birimi (KVB) ve zaman serisi olarak kullanılan yılların analizi ve sıralamasının belirlenmesi için, Türkiye'de 2003 ve 2010 yılları arasındaki çalışan sayısı ile iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekim sayılarının artışının, iş kazaları ve meslek hastalıkları vaka sayıları ve bunların olumsuz sonuçlarındaki değişimlere göre değerlendirilerek analizine dayalıdır. MULTIMOORA Yöntemi ile elde edilen dereceler, son üç yıl olan 2008'den 2010'a kadar olan yılların iş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda diğer yıllara nazaran iyi durumda olduğunu göstermekte iken 2007'nin en etkin olmayan bir yıl olduğunu göstermiştir. Veri zarflama analizine göre ise etkinlik yıldan yıla artarak daha iyi hale gelmiştir.Değerlendirmede, MULTIMOORA ve VZA yöntemlerinin az hesaplama zamanı gerektiren, anlaşılması kolay ve basit yöntemler olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler : İşçi sağlığı ve iş güvenliği, istatistiksel analiz, çok ölçütlü karar verme yöntemleri

This study focuses on the evaluation of the occupational accidents and diseases according to the number of cases by using, The Multi-Objective Optimization By Ratio Analysis Plus The Full Multiplicative Form (MULTIMOORA) and Data Envelopment Analysis (DEA) method which are the multi-criteria decision making approaches.The methods determines the ranks of the years as decision-making units (DMU), that enabled to role the time series analysis to control the occupational safety and health studies on the basis of increasing the number of employees with the number of occupational safety experts and workplace doctors to consider the fluctuation of the case numbers of the occupational accidents and diseases with their negative conclusions that occurred in Turkey between the years 2003 and 2010. The final ranks which are obtained from MULTIMOORA show a good efficiency for the last three years from 2008 to 2010 in terms of occupational accidents and diseases, while2007 is found to be the most inefficient year. The effectiveness has become well year by year according to DEA Method.It can be said that the MULTIMOORA and DEA are easy to understand and simple method requiring less computational time.Key Word : Occupation safety and health, statistical analysis, multi-attribute decision making methods.