Farklı Mg içerikli ikiz merdaneli sürekli döküm AA5754 alüminyum alaşımlarının şekillendirme kabiliyetinin geliştirilmesi

Abstract

Yüksek mekanik özellikleri ve korozyon dayanımı sağlaması açısından AA5754 alaşımı Alüminyum levhalar otomotiv sektöründe araçlarda ağırlık azaltılması için çeliğin yerine ikame malzeme olarak kullanılmaktadır. AA5754 alaşımı gemi inşaat sektörü, makine imalat sektörü ve son yıllarda daha yaygın şekilde boyalı malzeme olarak inşaat sektöründe de kullanılmaktadır. İkiz merdaneli sürekli döküm yöntemi ile üretilen levhalar, son zamanlarda otomotiv endüstrisinin dikkatini çekmiştir. Direct Chill Döküm sonrasında da Sıcak Haddeleme ile üretilen levhaların yerine İkiz Merdaneli Döküm Teknolojisi ile levha üretimi giderek yaygınlaşmaktadır. İkiz Merdaneli Döküm teknolojisi müşteri taleplerine uygun şekilde daha küçük miktarlarında üretimine imkân sağlamaktadır. İkiz Merdaneli Sürekli Döküm yöntemi ile üretilen Alüminyum levhaların önemi giderek artmaktadır. Bu çalışmada; otomotiv sektörü ve makine imalat sektöründe kullanılmak üzere Teknik Alüminyum A.Ş.'nin Çorlu Tesislerinde İkiz Merdaneli Düşey Sürekli Döküm tekniği ile üretilen AA5754 alaşımı levhaların çeşitli termo mekanik prosesler sonunda kazandırılan özellikleri incelenmiştir. % 2,8 Mg, % 3,0 Mg ve % 3,2 Mg içeriklerine sahip olacak şekilde AA5754 Alüminyum alaşımı malzemeler İkiz Merdaneli Sürekli Döküm Tekniği ile üretilmiştir. Üretilen malzemelere 5 farklı şekillendirme prosesi uygulanmıştır. 1 mm kalınlığında üretilen levhaların soğuk hadde prosesi, tavlama sıcaklıkları ve tavlama süreleri değiştirilerek elde edilen mekanik özellikleri ve derin çekme yetenekleri test edilmiştir. Levhaların mekanik özelliklerini belirlemek için çekme testleri uygulanmıştır. Levhaların derin çekme davranışlarını belirlemek için Erichsenn testi yapılmıştır. Makroyapı incelemeleri optik ışık mikroskobu kullanılarak yapılmıştır. Mikroyapı incelemeleri için Tarama Elektron Mikroskobu (SEM) ve Enerji Dağılımlı X Işını İncelemesi (EDX) analizi kullanılmıştır.

A5754 alloy aluminum sheets are used instead of steel, to decrease the weight in automotive industry while providing high mechanical properties and corrosion resistance needed. Apart from automotive ındustry AA5754 alloy is used widespreadly in ship construction industry, machine production industry and as color coated material in construction industry. Sheets, produced by twin roll continuous casting method, have attracted automotive industry's attention lately. Production by Twin Roll Continuous Casting (TRC) and subsequent Cold Rolling instead of Direct Chill (DC) Casting and Hot Rolling, is becoming widespreadly used nowadays. In TRC method enables to the production of smaller batches according to customers demands. The importance of aluminum sheets which produced by Twin Roll Continuous (TRC) casting method is increasing day by day. In this study; after some thermo-mechanic processes properties of AA5754 alloy sheets, produced by TRC method in Teknik Aluminum Co. Inc. Çorlu Plant, to use in automotive and machine production industry is examined. AA5754 aluminum alloy material is manufactured by Twin Roll Continuous Casting with 2,8% Mg, 3,0 % Mg and 3,2 % Mg to be content. Five different formation process was applied to the produced material. By changing the Cold Rolling process, annealing temperatures and annealing time, the mechanical properties and deep drawing capabilities of the sheets that are produced in thickness of 1 mm, are tested. To determine mechanical properties of the sheets, tensile test is done. Erichsenn test was performed to determine the behavior of deep-drawing of sheets. Macrostructure examinings are made using optical light microscobe. Microstructure examinings are made using Scanning Electron Microscopy (SEM) and Energy-dispersive X-ray spectroscopy (EDX).