Bulanık analitik hiyerarşi prosesi yaklaşımı ile proje değerlendirme kriterlerinin önceliklendirilmesi: Kalkınma ajansı örneği.

Abstract

Ülkemizde bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarının dengeli bir yapıya kavuşturulması, yerel aktör ve dinamikler arası sinerji oluşturarak yerel kaynakların harekete geçirilmesi ve bulundukları bölgenin rekabet güçlerini artırması amacıyla kurulan kalkınma ajansları, bölgesel kalkınmanın itici gücü konumunda bulunmaktadır.Bu çalışmanın amacı, bölgesel kalkınmaya yol gösteren kalkınma ajanslarına yapılan proje başvurularının değerlendirilmesinde kullanılan kriter ve alt kriterlerin ağırlıklarının, bağımsız değerlendiricilere uygulanan anket sonucu elde edilen veriler kullanılarak ile belirlenmesidir.Çalışmada Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yaklaşımı ile Bulanık Mantık ve Bulanık Kümeler Teorisi birlikte ele alınarak geliştirilen ve Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden biri olan Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) yaklaşımı kullanılmıştır. Bu nedenle ilk önce AHP ve ardından belirsiz ve kesin olmayan insan yargılarına dayanan karar verme sürecindeki belirsizlik kavramını inceleyebilmek için gerekli olan Bulanık Mantık ve Bulanık Kümeler Teorisi ele alınmıştır. Literatürde uygulamaları bulunan BAHP metotları incelenmiş ve Kalkınma Ajanslarının proje değerlendirme karar problemi üzerine uygulanmıştır.BAHP yaklaşımının uygulanmasında karar verici konumunda olan bağımsız değerlendiriciler dilsel değişkenler kullanarak proje değerlendirmede kullanılan kriter ve alt kriterleri ikili olarak karşılaştırmaktadır. Daha sonra bu karşılaştırmalar üçgen bulanık sayılara dönüştürülerek ve BAHP yaklaşımı adımları uygulanarak kriter ve alt kriterlerin ağırlıkları belirlenmektedir. Sonuçta hesaplanan kriter ve alt kriter ağırlıkları kullanılarak kalkınma ajansları için bağımsız değerlendiricilerin görüşünü yansıtan alternatif bir proje değerlendirme tablosu oluşturulmaktadır.

Development agencies founded with the aim of stabilizing interregional development differentiations, activating local resources by synergizing between local actors and dynamics and increasing competitive capacity of their regions are the driving forces of regional development.The aim of this study is to determine criterion and sub-criterion weights used in evaluating project applications made for development agencies by using data obtained from a questionnaire applied to independent assessors.In this study, Fuzzy Analitic Hierarchy Process (FAHP) one of Multi Criteria Decision Making methods and developed by considering Analitic Hierarchy Process (AHP) approach with Fuzzy Logic and Fuzzy Set Theory is used. Therefore, at the first stage AHP and then after Fuzzy Logic and Fuzzy Set Theory that is needed for analyzing the concept of uncertainty in decision making process based on uncertain and indefinite human judgements are handled. FAHP methods, also applied in literature, is examined and applied on project assessment decision making problem of Developmen Agencies.Independent assessors, who are the decision makers in applying FAHP approach, compare criteria and sub-criteria used in the project pairwisely by using linguistic varieties. Afterwards, criterion and sub-criterion weights are determined by converting these comparisons to triangular fuzzy numbers and applying FAHP approach. Consequently, an alternative project assessment table reflecting the views of independent assessors for development agencies is made by using these calculated criterion and sub-criterion weights.