Osmanlı-Rus, Osmanlı-İran ilişkileri ve tarihsel süreç içinde doğu sınırlarımızın oluşması

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı sınır kavramının anlam ve önemi vurgulayarak Rusya ve İran sınırlarımızın tarihsel süreç içinde nasıl ortaya çıktığını ortaya koymaktır.Tarihi olaylar ve ilişkiler ülkelerin sınırlarını da etkilemiş ve yaşanan değişimler sınırları da şekillendirmiştir. Jeopolitik olarak önemli olan bölgelerde istikrarsızlıklar artmış ve çatışmalar daha fazla görülmüştür. Sınırlar olmadan ekonomik, siyasi ve sosyal yaşamı düzenlemek pek mümkün olmadığından sınırların önemi de artmıştır. Rusya ile olan sınırlarımız, Rusya?nın 1492 yılında Osmanlı Devleti ile siyasi ilişki kurmak istediği dönemden, 1921 yılında Moskova Antlaşması ile sınırlarımızın son şeklini aldığı döneme kadar genel hatlarıyla incelenmiştir. Rusya ile yapılan savaşlar ve ardından yapılan antlaşmalar incelenmiş ve bu antlaşmalar sonucunda sınırlarımızda meydana gelen değişmeler ele alınmıştır.İran ile aramızdaki sınırın belirlenmesi sırasında, Osmanlı Devleti ve İran arasında tarih boyunca mezhep farklılıkları ve sınır ihlalleri nedeniyle yaşanan anlaşmazlıklar ve savaşlar anlatılmıştır. 1502 yılında Safevi Devleti'nin kuruluşundan Cumhuriyet döneminde yapılan sınır değişikliklerine kadar geçen süre içindeki sınır değişiklikleri incelenmiş ve günümüzdeki Türkiye-İran sınırının nasıl oluştuğu açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: İran, Osmanlı Devleti, Rusya, Sınır, Türkiye.

The aim of this study is to present how the emergence of Russia and Iran borders in the historical process by emphasizing the importance and the meaning of the concept of border.Historical events and relationships affected the borders of countries and experienced changes shaped the borders. Instability increased in geopolitical important areas and conflicts were observed more frequent. On account of the fact that it is not possible to organise economic, political and social life without borders, the importance of borders have increased. Nowadays Borders have continued its exist as an extremely important subject point of view people and country because of having difficulty in its determining and holding in its historical process. From the term that Russia wanted to have a political contact with Ottoman Empire, to the term that our borders shaped into their last condition by means of Moscow agreement in 1921, our borders with Russia have been examined in general terms. Wars and after that, Agreements which were done with Russia have been searched and at the end of these agreements, changes in our borders have been discussed.In the process of the determining the borders with Iran and us, it has been told that sectarian differences and violation of the borders between Ottoman Empire and Iran. From the founding of Safavid Empire in 1502, to the time of change of borders which were done in term of Republic, it has been scrutinized and it has been explained that how Turkey-Iran border emerged. Key words: Iran, Ottoman Empire, Russian, Border, Turkey.