Tra2 bölgesinde mevduat, krediler ve kamu yatırımlarının gelişimi: 2001-2012

Abstract

Türkiye'de ve dünyada finansal sistemin en önemli unsuru olan bankacılık sektörü 24 Ocak 1980 kararları sonrasında önemli dalgalanmalar yaşamıştır. Bankacılık sektörünün içinde bulunduğu öz kaynak, mevduat ve kredilerin yetersizliği, küçük bankaların çok sayıda olması, kamu bankalarının hakimiyeti ve yüksek görev zararları gibi nedenler bu dalgalanmalarda önemli rol oynamıştır. Şubat 2001 krizinden sonra uygulamaya konulan `Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı` bir bakıma bankacılık sektörünü kurtarmaya yönelik bir program olmuştur. Program çerçevesinde önemli yasal ve kurumsal düzenlemeler yapılmıştır. Sektörü daha sağlıklı ve dinamik bir yapıya kavuşturmak için; tasarruf mevduatına tanınan devlet güvencesi kademeli olarak kaldırılmış, bankalar arası birleşmeler teşvik edilmiş ve etkin gözetim ve denetim mekanizmaları kurulmuştur. Ekonomik kalkınmada oldukça gerilerde olan TRA2 Düzey 2 Bölgesi için bu faktörler daha da önemli hale gelmektedir. TRA2 Bölgesi Ağrı, Kars, Ardahan ve Iğdır illerinden oluşmaktadır. Bölge 9. Kalkınma Planına göre 26 Düzey 2 bölgesi içinde 25. Sırada kalmıştır. TRA2 Bölgesinin 2009 yılında adrese dayalı nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam nüfusu 1.135.856 kişidir. 2012 yılında ise 1.154.277 kişi olmuştur. Bölgede ilköğretim okullaşma oranı Türkiye ortalamasını yakalamış ancak; eğitimin diğer tüm kademelerinde Türkiye ortalamasının altında kalmıştır. Tarım ve hayvancılık bölgenin en önemli geçim kaynağı ve istihdam alanını oluşturmaktadır. TRA2 Bölgesine aktarılan toplam kamu yatırımları 2001 yıllında 42.712.000 TL iken 2012 yılına gelindiğinde 518.539.000 TL' ye çıkmıştır. Bölgenin Türkiye'deki toplam kamu yatırımlarından aldığı pay 2001 yılında %0,65 iken 2012 yılında bu oran %1,16 olmuştur. TRA2 Bölgesi illerinde 2001-2012 döneminde toplam mevduat ve toplam kredi hacmi de yükselen bir seyir göstermiştir. Bölgede toplam mevduat ve toplam kredilerin sahiplik grubuna göre bankalara dağılımında kamu bankaları, fonksiyon grubuna göre dağılımında ise mevduat bankaları ağırlıktadır. Anahtar Kelimeler: Finansal Sistem, Bankacılık, TRA2 Düzey 2 Bölgesi, Kamu Yatırımları, Mevduat, Krediler.

Significant fluctuations in the banking sector which is one of the most important elements in the financial system in Turkey and throughout the world have been experienced after the regulations on 24th January, 1980. Reasons such as equity capital, deposit and deficiency of the loans, the number of the small banks, the dominance of the state banks and higher duty damages have played an important role in those fluctuations. `Transition to the Strong Economy Program` applied after the crisis in February, 2001 has been, in a sense, a program to save the banking system. Major legal and institutional arrangements have been done within the frame of the program. To make the sector healthier and more dynamic, state guarantee on saving deposit has been gradually removed, consolidation of the banks has been encouraged and effective surveillance and supervision mechanisms have been established.These factors become more important for TRA2 level 2 Region which is quiet arrear in economic growth. TRA2 Region consists of Ağrı, Kars, Ardahan and Iğdır. According to 9th Progress Plan, the region has remained in the 25th sequence. The population of TRA2 Region according to the address based census in 2009 is 1.135.856. In 2012, it is 1.154.277. The primary schooling rate of the region has caught up with the average of Turkey, yet the education in other grades has remained under the average of Turkey. Agriculture and stock farming is the main source of income and area of employment. The total public investment transferred to TRA2 Region in 2001 is 42.712.000 TL, in 2012 it has raised up to 518.539.000 TL. The share of the region from the total public investment in Turkey is 0,65 % in 2001, this rate has become 1,16 % in 2012. In the cities of TRA2 Region, general deposit and total loan volume have increased in 2001-2012 period. In the region, public banks are dominant in terms of possession of general deposit and total loan volume and deposit banks are dominant in terms of function group.Keywords: Financial System, Banking, TRA2 Level 2 Region, Public Investments, Deposit, Loans.