Aydınoğulları Beyliği`nde güzel sanatlar

Abstract

Aydınoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1243'lü yıllarda Moğollar'a yenilmesinden sonra ortaya çıkan önemli beyliklerden birisidir. Ayasuluğ (Selçuk), Birgi ve Tire merkezli kurulan beyliğe önceleri Sasa Bey'in katkıları olmuştur. XIV.yy başlarında Germiyanoğlu kumandanlarından Mehmet Bey'in idaresinde kurulmuş, sanata ve ilime önem vermiş denizci bir beyliktir. Önceleri Selçuklu etkisinin görüldüğü yapılarda, ilerleyen zamanlara doğru birtakım yeniliklere gidilmiştir. Yapıların pek azı günümüze ulaşabilmiştir ki bunda zamanın, ihmalin vs. etkisi olmuştur. Beyliğe ait cami, mescit, medrese, türbe, su yapıları ve kaleleri vardır. Bu yapıların özellikle beyliğe merkezlik yapmış olan Birgi, Tire ve Ayasuluğ (Selçuk)'da olduğu görülmektedir. Ayasuluğ ise, ticari bir liman kenti olarak ayrı bir önem kazanmıştır. Mimari anlayışının yanı sıra hayvancılık ve üretime dayalı bir ekonomisi bulunan beylik döneminin en canlı örneğini dönemin ünlü seyyahları İbn Batuta ve Evliya Çelebi bizlere sunmaktadır. Dönemde yapılan el sanatları, el emeği ve göz nurunu temsil etmektedir. Gaza hareketlerine önem veren beylik döneminde gerek savaş, gerekse barış zamanlarında musiki vazgeçilmez bir sanat dalı olmuştur. Ayrıca dönemin kitabelerinde kendini gösteren yazı sanatları kullanılmıştır ve çoğu eşyada madenin kullanıldığı da görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Aydınoğulları Beyliği, Güzel Sanatlar, Mimari, El Sanatları,Denizcilik, Madeni Sanat, Hat Sanatı.

Aydınoğulları is one of the major emerging principalities of the Anatolian Seljuk Empire after the defeat of the Monaols in the years 1243. Ayasuluğ (Seljuk) has contributed principolities of Birgi and Tire before headquarters of Sasa established ıts. İn the early XIV.yy commander Mehmet's administration established in Germiyanoğlu given the importance of the arts and sciences is a stereo typıcal sailor.Previously in structures is seen the influence of Seljuk, when advancing towards a number of innovations have been made. Few of these structures have survived this time, all this time, all this has been impact of the omission and time. Principalities of the mosque, mosques, madrasas, mausoleum, water structures and castles are. These structures was also seen especially centers that have been made from principalities of Birgi, Tire and Ayasuluğ (Seljuk). Ayasuluğ (Seljuk) has goined a special importance as a commerciol part city.Understanding of architecture as well as the principolity with on economy based on farming and production period of the most vivid example of the famous traveler İbn Batuta and Evliya Celebi is affered to us. Hondmade crafts made in this period has been represent manual labor and the radionce of eyes. During the principalities emphasis on the movement of wor, in times of peace as well as wor music has been on indispensable art. Also inscriptions of period are used the art of writing and the most articles used the mine are seen.Key words: Aydınoğulları, Fine Arts, Architecture, Crafts, Marine, Metal Art,Calligraphy