Michel Foucault: Gözetlemenin iktidadı ve kameralı takip sistemi

Abstract

Toplumsal ilişkilerin şekillendiği ilk günden başlayarak, gözetim toplumsal denetimi ve egemenlik ilişkilerini kurmanın ve sürdürmenin başlıca araçlarından olmuştur. Dolayısıyla, gözetim gerek bireysel yaşama, gerekse de toplumsal yaşama çeşitli önemli etkileri olan bir gerçeklik haline gelmiştir.Bu tez çalışması üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde iktidar ve devlet olguları üzerinde durulmuştur. Bu iki olgunun tarihsel ve sosyolojik olarak farklı kuramsal yaklaşımlara göre kavramsallaştırılması, işlevleri, birbirleriyle olan ilişkileri açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde Foucault'nun iktidar, iktidar ilişkileri ve iktidarın toplumsal denetim için kullandığı teknolojilere dair düşünceleri aktarılmıştır. Foucault'ya göre, iktidar bir kişinin elinde yoğunlaşan ve diğerleri üzerinde egemen olan veya bir grubun ve sınıfın tekelinde değildir. İktidar devlet gibi belirli bir konuma yerleşmemiştir. İktidar ağ gibi işleyen bir organizasyondur. Belli başlı sosyal ilişkiler gündelik yaşamda temellenir. Foucault mikro politikaya odaklanır. Foucault'ya göre, iktidar ve bilgi birbirleriyle doğrudan ilişkilidir. Üçüncü bölümde de gözetleme olgusunun tarihsel ve kavramsal analizleri yapılarak, çeşitli bakış açılarına göre yorumlanması yapılmıştır. Ayrıca Foucault'nun gözetlemeye dair analizleri ile iktidar ve gözetleme ilişkisi ele alınmıştır. Gözetlemenin tarihsel işleyişi ve günümüz gözetlemesinin, modern-panopticona dönüşümü incelenmiştir.Günümüz elektronik teknolojisi, gözetimi ileri bir noktaya taşımıştır. Hemen her türlü elektronik araç, günlük yaşantımızın kolaylaştırıcılarıdır. Fakat aynı zamanda, bizim, kendimizi bilerek ya da bilmeyerek izlettirdiğimiz, görünmez gözetleyenimiz de olmuşlar.Anahtar kelimeler: İktidar, Foucault, süper-panoptikon, gözetleme, denetim,elektronik takip sistemleri.

Surviellance has been used as one of basic apparatus to form and to maintain control and dominance over social relations since formation of social relations. Thus, surveillance has a great deal of influence both over individual life and todays social life is a reality.This thesis study consists of three chapters. In the first chapter, issues of power and state are emphasized on. These two phenomenons have been illustrated from several theoretical approaches by their historical, sociological conceptualizations and by their inter-relational functions. In the second chapter, Foucault's power and power relations notions and his views about power control on society are viewed. According to Foucault, power is not accumulated in any individual's hands nor domination over others, or not that of any group or any class over others. Unlike state, power is not localized on any specific place. Power is an organization, which is exercising as if it is a network. Main societal relations are rooted in daily life. Foucault argues that power and knowledge strictly linked with each other. In the third chapter, surveillance phenomenon is analized on historical and theoretical bases from different views. Besides, Foucault's views that are related to surveillance and related to power and surviellance relations are argued out. Historical action of it and its transformation to todays modern-panopticon analysied.Modern electronical technology has carried surveillance to a further point. Almost all electronical devices have been being facilitors of our daily life. However, they are function as if they are our hidden spies which we allows them to inspect us.Key Words: Power, Foucault, super-panopticon, surveillance, control,electronical persecutor systems.