XIX. yüzyılı`ın ikinci yarısında Rusya`nın Osmanlı`ya yönelik casusluk faaliyetleri (1850-1900)

Abstract

Osmanlı-Rus Savaşları, her iki toplumun arasında süregelen mücadelelerin su yüzüne çıktığı dönemlerdir. Devletler birlik ve bütünlüklerini korumak için sürekli bir hazırlık içinde olmak zorundadır. Bunun için devletler, barış zamanında dost ve düşmanlarını saptayarak bunların zayıf yanlarını bulmak ve bunlardan yararlanmak için çalışırlar. Bu amaçla yabancı devletler hakkında bilgi toplamak, toplanan bilgileri değerlendirmek ve bu devletlerin hassas noktalarını kullanmak yoluyla onları zayıflatmak ve bölmek maksadıyla yapılan çalışmalar genel anlamda `istihbarat` olarak adlandırılır. Rusya, dış istihbaratı devletler arası ilişkilerde casusluğu etkili bir şekilde kullandığı ve en başarılı olduğu ülke Osmanlı Devleti'dir. Bunun en büyük nedenlerin başında elbette Rus çıkarlarının büyük ölçüde Osmanlı topraklarında olmasıdır. Rusya'nın Osmanlı Devleti topraklarında yaptığı istihbarat çalışmaları Osmanlı arşiv belgelerinin de gösterdiği gibi açıktır. Bu belgeler Rusya'nın Osmanlı Devleti'nin Asya ve Avrupa topraklarında savaş ve barış dönemlerinde faal bir çalışma içinde olduğunu göstermektedir. Bu belgelerden anlaşıldığı gibi Rusların casusluk faaliyetlerinde Sırp, Bulgar, Yahudi, Ermeni gibi Osmanlı tebaasını kullandığı ve bu toplumları Osmanlı Devleti'ne karşı isyana teşvik ettiği de Rusya'nın rolünü ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Rusya, İstihbarat, Casusluk.

Ottoman-Russian War is the stage in which the on going struggle between the two communities have surfacedand the bloods he daremade. The States must be in a constant readines stop rotect the unity and integrity. For his, the states work to find their friends and enemies weaknesses by detecting them in peace time and try to take advantage of them. With this aim, collecting information about foreign governments, evaluating the information collected and the work done forthe purpose of weakening and dividing thestates by using their vulnerable points generally called as `intelligence`. The Ottoman Empire is the country which Russia uses foreign intelligence espionage effectively in inter-state relation sand the most successful one. A few of the largest of the causes, of course, is that Russian interests are greatly in the Ottoman lands. Russia's intelligence work in the Ottoman Empire lands is clear, as shown by the Ottoman archives. These documents show that Russia is in an active work in the period of war and peace in the Ottoman Empire's Europe and Asia territory. As seen from these documents, Russia uses the Ottoman subjects like Serbs, Bulgarians, Jews, Armenians in espionage activities and encourages these communities to revolt against the Ottoman Empire that reveals the role of Russia.Keywords: Ottoman Empire, Russia, Intelligence, Spying