Ebû Mansûr el-Mâtürîdî`nin Had ayetlerinin illet ve hikmetlerine dair Te`vîlâtü`l-Kur`ân adlı tefsirindeki değerlendirmeleri

Abstract

Ebû Mansûr el-Mâtürîdî hicrî IV. asır Semerkand Hanefi ulemâsındandır. Kelâm, tefsir ve fıkıh ilimlerinde çığır açmış bir Hanefîdir. Te'vîlâtü'l-Kur'ân isimli tefsiri, Mâtürîdî'nin fıkhî görüşlerini öğrenebileceğimiz tek kaynaktır. Bu eserinde ahkâm ayetlerine Hanefi bakış açısıyla yaklaşmış, fıkhî hükümlere aklî altyapı getirmiş ve hükümlerin maslahat/makasıd yönünü aydınlatmaya çalışmıştır. Kur'ânî hükümlerdeki hikmetlerin çokça gündem olduğu çağımızda İmam Mâtürîdî'nin bu ciheti tedkik olunmalıdır. Gâî tefsir gayretleri mevzubahis olunca en çok akla gelen konulardan biri ise had cezalarıdır. Bu araştırmanın amacı Mâtürîdî'nin makasıdî yönünün had âyetleri özelinde incelenerek gâî tefsire yeni katkılar sunulmasıdır.

Abu Mansur al-Maturidi is a member of the Samarkand Hanafi school in IV. century. He is a trailblazer hanafi scholar in kalam, tafsir and fiqh sciences. His exegesis called Ta'wilat al-Qur'an is the only source for learning his opinions about fiqh issues. He approached the hadd verses with a Hanefi point of view in this work, brought rational substructrure to fiqh laws and tried to brighten the teleological aspect of law. It is necessary to examine this aspect of him in our age which the hidden causes of Qur'anic laws studied a lot. Hadd verses are from the most spoken issues that comes to mind when the teleological interpretation became a current issue. The aim of this research is to investigate the teleological aspect of Maturidi objectively, specific to hadd verses; and making new contributions to teleological interpretation studies.