Artvin-Genya Dağı yöresi Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Link.) ormanlarında toprak üstü biyokütlenin belirlenmesi

Abstract

Kafkas Üniversitesi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı'nda Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, normal kapalılıktaki saf Doğu Ladini meşçerelerinde toprak üstü biyokütle miktarının tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Yaş ve firın kurusu ağırlık tabloları, Artvin ili Merkez İlçesi Genya Dağı Ceravent mevkiinde 1500 m rakımda, 30 adet deneme ağacına ait elde edilen verilerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Seçilen normal kapalılıktaki saf Doğu Ladini meşçeresinde, her çap sınıfını temsil edecek şekilde farklı çaplarda, canlı, tepesi sağlam, tek gövdeli, sağlıklı ve dal budanmasını yapmış özellikte 30 adet deneme ağacı tespit edilmiştir. Deneme alanında tespit edilen bireylerin göğüs çaplarını belirlendikten sonra topraktan 20 cm yukarıdan kesilmişlerdir. Bütün bireylerin boyu ölçülmüştür. Bütün ibreli ve ibresiz dal ve dalcıklar gövdeden ayrılmıştır. Gövde dipten tepeye doğru, 5 m lik kesitlere ayrılmış ve yaş ağırlıkları belirlenmiştir. Daha sonra her bir gövde kesitinin kalın uçundan 5 cm kalınlığında örnek diskler alınmıştır. Dal ve ibrelerin yaş ağırlığı birlikte belirlenmiş, her bir birey için tartılan ibreli dallardan deneme ağacını temsil edecek şekilde alt, orta ve üst bölümlerden yeteri kadar örnek alınmıştır. Her bir gövde kesitinden alınan örnek disklerle ibreli dal örnekleri polyethylen torbalara konularak laboratuara götürülmüştür. Kesitlerin 70 °C lik finndaki nem kayıp oranlarından yararlanılarak her bir ağacın kuru ağırlığı belirlenmiştir. Laboratuvarda yapılan çalışmalar ve istatistiki değerlendirmelerle elde edilen sonuçlar özet olarak şöyledir. 1- Nem oranı, en yüksek değer olarak ibrelerde (% 106), en düşük değer (% 76) olarak ise alt gövde odunu seksiyonunda tespit edilmiştir. Gövde odunundaki nem oranı, tepeye doğru yaklaştıkça artmaktadır. 2- Deneme alanından seçilen bireylere ait yapılan istatistiki değerlendirmelerde, incelenen tek ağaç bileşenleri için çap, toprak üstü biyokütledeki varyasyonu boya göre daha iyi tanımlamaktadır. Çapa dayalı denklemlerin R2 değerleri (en yüksek 0,95) boya dayalı denklemlerden (en yüksek 0,85) daha büyüktür. 3- Çap ve boy gibi bağımsız değişkenler ile yaş ve kuru olarak tespit edilen tek ağaç bileşenleri arasındaki en yüksek değerdeki ilişki, tüm kuru ağırlık ile çap arasında Power(üs) fonksiyonuna göre aşağıda verildiği gibi saptanmıştır. IVTüm Kuru Ağırhk(kg)=0,2973*(du)2'1381, R2=0,95, P<0,001 dir.Anahtar Kelimeler: Toprak üstü biyokütle, Doğu Ladini, Çap, Boy, Artvin

In this study, aboveground biomass of oriental spruce (Picea orientalis (L.) Link.) stands in Genya Mountain, Artvin was investigated. Air-dry and fresh weight tables based on diameters and heights of thirty tree were prepared for the stands located in Ceravent site of Genya Mountain at 1500 m elevation. For this purpose, trees with good crown and stem conditions were selected. After measurement of their d.b.h. and height trees were cut 20 cm above soil surface. Stems of trees were divided into 5 m sections and weighed. Sample discs were taken from the thicker end of each sections. Fresh weights of branches were determined in the field. Samples representative of different parts of branches (bottom, middle and tip) were taken from the field. Samples were dried at 70 °C for 48 hours in the ovens. Main results of the study were: 1. Needles had the highest moisture content (106 %) while the lowest wood section had the lowest (76 %). Moisture content increased from bottom to tip of stem. 2. Statistical analysis revealed that tree diameter was single best determinant of aboveground biomass. R values of regression equations based on relationships between diameter and height and aboveground biomass were 0.95 and 0.85 for diameter and height, respectively. 3. Power equation was revealed the best fit for aboveground biomass. The equation was: Whole tree dry weight(kg)=0.2973 * (d u) 2'1381, R2=0.95, PO.001.Key words: Aboveground biomass, oriental spruce, diameter, height, Artvin