Farklı arazi kullanımlarının toprak solunumuna olası etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Artvin ili Seyitler Köyü mevkisindeki kavaklık, elma bahçesi (elmaağacı+çayır) ve çayırlık gibi farklı arazi kullanımlarının toprak solunumu üzerineolası etkileri araştırılmaya çalışılmıştır. Toprak solunumu, vejetasyon dönemiiçerisinde Nisan 2005-Ekim 2005 arasında ve Mart 2006 olmak üzere toplam 8 farklızamanda Soda-kireci (NaOH, KOH) yöntemi kullanılarak ölçülmüştür. Bu amaçlaher vejetasyon tipinden 3'er örnek alan olmak üzere toplam 9 adet örnek alanalınmıştır. Bu araştırmada elde edilen sonuçlar kısaca aşağıda sıralanmıştır.Ortalama toprak solunumu 0,47-3,59 g C m-2. gün-1 olarak değişim göstermektedir.Üç farklı arazi kullanımlarında ortalama en fazla toprak solunumu elma bahçesindebulunmuştur. Toprak solunumu vejetasyon tipine göre anlamlı farklılık göstermiştir.Toprak solunumundaki mevsimsel değişimler, toprak neminin mevsimsel2değişimlerine bağımlı olarak değişmiştir (r =0,83; p<0,01). Toprak sıcaklığıylatoprak solunumu arasında negatif yönde ilişki bulunmuştur (R=-0,16; P<0,05).Ortalama toprak solunumu; yüzeyaltı toprağın (15-35 cm) pH'sı ile (R=-0,71;P<0,05), kum içeriği ile (R=0,95;P<0,001), kil içeriği ile (R=-0,82;P<0,01), toziçeriği ile (R=-0,72; P<0,05) ve organik madde miktarı ile (R=0,88;P<0,01) anlamlıolarak değişim göstermiştir. Toprak solunumu üst toprağın (0-15 cm) özellikleri vetoprak altı biyokütle arasında istatistiki olarak anlamlı ilişki bulunamamıştır. Sonuçolarak, elma bahçesinde gözlenen nispeten yüksek toprak solunumu burada bazıekolojik özelliklerinin daha iyi olduğunu ve buna bağlı olarak biyolojik aktivitenindaha fazla olduğunu göstermektedir.Anahtar Kelimeler: biyokütle, soda- kireci, toprak solunumu, vejetasyon,i

In this study, effects of different land uses on soil respiration were investigated inpoplar stand, apple orchard (apple trees+grass) and grassland areas in SeyitlerVillage, Artvin, Turkey. Soil respiration was measured approximately monthly inthree sampling plots in each land use type from April 2005 to October 2005 andMarch 2006 using the soda-lime (NaOH, KOH) technique.Mean daily soil respiration ranged from 0,47-3,59 g C m-2 d-1. Mean soil respirationin apple orchard was greater than in other land uses. Seosonal changes in soilrespiration were strongly related to soil moisture changes. There was a significantnegative corelation between soil temperature and soil respiration. Mean soilrespiration rate correlated strongly with subsurface (15-35 cm) soil pH (R=-0,71;P<0,05), sand content (R=0,95;P<0,001), soil clay content (R=-0,82;P<0,01),soil silt content (R=-0,72; P<0,05) and subsoil soil organic matter content(R=0,88;P<0,01). No significat correlation was observed between soil respiration andsurface (0-15 cm) soil properties and root biomass. Overall, our results indicate thatapple orchard has higher soil biological activity compared to poplar and grasslandareas.Key words: biomass, vegetation, soil respiration, soda-lime,ii