Iğdır ve civarındaki sivrisinek (Diptera: Culicidae) türlerinin biyo-ekolojileri üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışma da Iğdır ve civarında bulunan sivrisinek türlerinin biyo_ekolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Iğdır ve civarında yapılan bu çalışmada alanda 15 sivrisinek türünün varlığı belirlenmiştir. Bunlar; Aedes vexans, Anopheleshyrcanus, Anopheles maculipennis, Culex deserticola, Culex laticinctus, Culex martinii, Culex mimeticus, Culexmodestus, Culex pipiens, Culex theileri, Culex territans, Culex tritaeniorhynchus, Ochlerotatus caspius, Ochlerotatuscommunis ve Ochlerotatus dorsalis'tir.Çalışma alanında toplam 19 adet larva/pupa örnekleme alanı seçilmiştir. Bu alanların 12 tanesi drenaj kanalı, 7 tanesi gölethabitatıdır. Alanda örneklenen sivrisinek türlerinden; An. hyrcanus 2, An. maculipennis 17, Cx. deserticola 1, Cx.laticinctus 2, Cx. martinii 6, Cx. mimeticus 6, Cx. modestus 7, Cx. territans 1, Cx. theileri 14 ve Cx.tritaeniorhynchus 2, Cx. pipiens 2, Oc. communis 2 istasyonda örneklenmiştir.Alanda, larva/pupa populasyon sayımlarının yapıldığı 2 tip habitatta örneklenen toplam larva/pupa sayısı 6409'dur. Bu sayıya,örneklendikleri habitat tiplerinin katkısı dikkate alındığında; drenaj kanalının katkısı 4361 (%68) ve gölet habitatının katkısı2048 (%32) bireydir. Bu oranlardan da anlaşılacağı gibi larva/pupa populasyon büyüklüğüne en fazla katkı sağlayan habitat tipidrenaj kanalı habitatıdır.Her habitat tipinde 9'ar sivrisinek türü örneklenebilmiştir. Habitat tiplerinin içerdiği tür sayıları aynı olmasına rağmen, bazı türlersadece drenaj kanallarında, bazıları ise sadece göletlerde örneklenebilmiştir. An. maculipennis, Cx. martinii, Cx. modestus,Cx. pipiens, Cx. theileri ve Cx. tritaeniorhynchus hem gölet hem de drenaj kanalı habitatında; Cx. deserticola, Cx.mimeticus ve Oc. communis sadece drenaj kanalı habitatında; An. hyrcanus, Cx. laticinctus ve Cx. territans ise sadecegölet habitatında örneklenmiştir.An. maculipennis (C=%89,47) alandaki en yaygın tür iken, Cx. theileri (C=%78,94) onu takibeden ve sık bulunan türdür.An. maculipennis (D=%55,14), Cx. theileri (D=%27,1) ve Cx. modestus (D=%5,1) yoğunluk olarak baskın türkategorisine giren türlerdir.Anahtar kelimeler: Iğdır Ovası, sivrisinek üreme alanı, sıtma, Anopheles maculipennis

In this research, it?s aimed to determine of mosquito species? bio-ecological features in Iğdır and its vicinity.In the research was performed in Iğdır and its vicinity, 15 mosquito species was identified. These are; Aedes vexans,Anopheles hyrcanus, Anopheles maculipennis, Culex deserticola, Culex laticinctus, Culex martinii, Culex mimeticus,Culex modestus, Culex pipiens, Culex theileri, Culex territans, Culex tritaeniorhynchus, Ochlerotatus caspius,Ochlerotatus communis and Ochlerotatus dorsalis.In research area, 19 larvae/pupae sampling area was choiced, 12 of these sampling areas are drainage canals and 7 of ponds.In these sampling areas; An. hyrcanus was sampled in 2 stations, An. maculipennis in 17, Cx. deserticola in 1, Cx.laticinctus in 2, Cx. martinii in 6, Cx. mimeticus in 6, Cx. modestus in 7, Cx. territans in1, Cx. theileri in14 ve Cx.tritaeniorhynchus in 2, Cx. pipiens in 2 and Oc. communis in 2.In research area, in the 2 types of habitats 6409 larvae/pupae was sampled. 4362 (%68) of this number of sampled in drainagecanals and 2048 (%32) sampled in ponds. It?s open that the drainage canal habitat is the most important habitat type for theresearch area.In each habitat type, 9 larvae species were identified. In spite of having the same species numbers, some species were sampledonly in drainage canals and some was sampled only ponds. An. maculipennis, Cx. martinii, Cx. modestus, Cx. pipiens, Cx.theileri ve Cx. tritaeniorhynchus were identified drainage canals and ponds both. Cx. deserticola, Cx. mimeticus ve Oc.communis were identified only in drainage canals and An. hyrcanus, Cx. laticinctus ve Cx. territans were identified only inponds.An. maculipennis is the most common (C=%89,47) species in the area and Cx. theileri is the frequent (C=%78,94) speciesafter An. maculipennis, An. maculipennis (D=%55,14), Cx. theileri (D=%27,1) ve Cx. modestus (D=%5,1) are thedominant species for the area.Key words: Iğdır Plain, mosquito breeding area, malaria, Anopheles maculipennis