Sodyum ve çinkonun klorürleri ve hipofosfitlerini içeren dörtlü karşılıklı su-tuz sisteminin izotermik yöntemle fizikokimyasal özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Na+, Zn2+ / Cl-, (H2PO2)- // H2O dörtlü karşılıklı su-tuz sisteminin 0oC sıcaklıkta izotermik yöntemle çözünürlük, yoğunluk, viskozite, iletkenlik, tuzluluk ve faz dengeleri araştırılmıştır. İki tane dörtlü sistemin invariant (ötonik) noktası tayin edilmiştir. Birinci dörtlü sistemin ötonik noktasının bileşimi (yüzde kütle olarak); NaCl - %1,09, NaH2PO2 - % 43,99, Zn(H2PO2)2 - % 0,49 ve H2O - % 54,43 şeklinde bulunmuştur. Söz konusu ötonik noktada 0 0C sıcaklıkta sıvı faz ile aşağıdaki üç katı fazın dengede bulundukları saptanmıştır. Bunlar NaH2PO2.H2O, NaCl, Zn(H2PO2)2.H2O'dur. İkinci dörtlü sistemin ötonik noktasının bileşimi ise (yüzde kütle olarak); NaCl - %5,14, ZnCl2 - % 54,82, Zn(H2PO2)2 - % 6,78 ve H2O - % 33,26 şeklinde bulunmuştur. Söz konusu ötonik noktada 00C sıcaklıkta sıvı faz ile aşağıdaki üç katı fazın dengede bulundukları saptanmıştır. Bunlar ZnCl2.2H2O, 2NaCl.ZnCl2.2H2O ve Zn(H2PO2)2'dir.Araştırılan Na+, Zn2+ / Cl-, (H2PO2)- // H2O dörtlü karşılıklı su-tuz sisteminde diğerlerine göre en az çözünürlüğü olan bileşen Zn(H2PO)2.H2O tuzudur. Bu tuzun kristallenme alanı diğerlerine göre en büyük olmak üzere genel kristallenme alanının % 70'ini oluşturmaktadır.

In this study, the solubility, density, viscosity, conductivity, salinity and phases equilibrium of Na+, Zn2+ / Cl-, (H2PO2)- // H2O were investigated at 0oC degrees using isothermal method. Invariant points of two quaternary systems were determined. The composition of invariant point of the first (as a weight) quaternary system was determined as following; NaCl - %1,09, NaH2PO2 - % 43,99, Zn(H2PO2)2 - % 0,49 and H2O - % 54,43. It was determined that the liquid phase and the following three solid phases were in equilibrium at the invariant point mentioned at 0 oC degrees. These are NaH2PO2.H2O, NaCl, Zn(H2PO2)2.H2OAs for the second quaternary system, the composition was determined (as a weight) as follows; NaCl - %5,14, ZnCl2 - % 54,82, Zn(H2PO2)2 - % 6,78 and H2O - % 33,26. According to results, the least soluble salt was Zn(H2PO2)2.H2O. The crystallization field of this salt, being the largest in comparison with those of other salts, occupied 70 % of the general crystallization field.