Kars-il merkezi topraklarında doğal radyoaktivite seviyelerinin belirlenmesi

Abstract

?nsanların çoğu radyasyonun yalnızca insan yapımı cihazlar ve yapılardan (tıp, endüstri, ara?tırma, tarım ve hayvancılık) salındığını dü?ünse de, evrenin olu?umundan beri doğada yerini alan çok uzun ömürlü radyoaktif elementlerde ya?adığımız çevreye radyasyon salmaktadırlar. Bu salınımların yanı sıra, son 50 yıl içerisindeki nükleer silah denemeleri ve nükleer reaktör kazaları (Çernobil ve Fuku?ima gibi) çevresel radyoaktivite seviyesinde küresel düzeyde artı? meydana getirmi?tir. Buna; yağmur, kar, rüzgâr, alçak ve yüksek basınç ve deprem gibi doğal etkenlerde eklenince bazı bölgelerde çevresel radyoaktivite seviyesindeki artı? ekosisteme önemli derecede zarar verecek düzeylere eri?mi?tir.Çevresel radyoaktiviteyi ve bu radyoaktivitenin bölgede ya?ayan canlılar üzerinde ki etkilerini; yerel, bölgesel ve hatta küresel düzeyde ara?tırma gereği doğmu?tur. Çevresel radyoaktivitenin izlenmesi ile insanların maruz kaldığı doğal radyasyon seviyeleri ve çevresel radyasyon seviyesindeki önemli deği?ikler belirlenir. Çevre radyoaktivitesi izleme programının rutin olarak yürütülmesi, radyolojik acil durumların üstesinden gelebilmek için mevcut kapasiteyi ve bu gibi durumlara hazır olma kabiliyetini de destekler ve geli?tirir.Çevre radyoaktivitesi izleme programı kapsamında yapılan bu tez çalı?masında, Kars-il merkezinin topraktaki radyoaktive düzeylerinin belirlenmesi hedeflendi. Bunun için Kars-il merkez civarında 38 toprak alma istasyonu belirlenerek numuneler toplandı. Bu toprak örneklerindeki radyoaktivite düzeyleri NaI(Tl) gamma spektrometresi kullanılarak, 226Ra (238U), 40K, 232Th, 137Cs aktivite konsantrasyonları hesaplanarak belirlenmi?tir.

Although many people think that radiation is released only by man-made devices and structures (medical science, industry, research, agriculture and livestock farming),since the formation of universe the radioactive elements with long lifetimes presented in nature, releases radiation. Beside this radiation releasings, during the last 50 years the nuclear weapon fallouts and nuclear installation accidents like Çernobil and Fuku?ima has globally increased the enviromental radiation level. With adding the naturel effects like rain, wind, low and high pressure and earthquake; in some areas the increase of the environmental radioactivity level has been significant enough to damage ecosystems.In local, regional and also global it has become neccessary to study the environmental radioactivity and its effect on all living organism, By monitoring the environmental radioactivity, doze of natural radioactivity people are exposed and the important differences at environmental radioactivity is being identified. Performing the as a routine supports anad improves our capacity, for overcoming radiological emergencies and being ready for such states.In this thesiz which is a part of environmental radioactivity monitoring program, it is aimed to determine the radioactivity levels in soil around Kars. Hence soil sample?s collected from 38 soil taking stations. In this soil samples radioactivity levels of 238U (226Ra) 232Th, 137Cs are measured and determined by using NaI(Tl) gamma spectrometry.