Kars ve Iğdır yöresindeki ötücü kuşlarda (Passeriformes) bulunan bit (Phthiraptera) türleri üzerine çalışmalar

Abstract

Aras (Iğdır) ve Kuyucuk (Kars) Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezleri'nde halkalanan ötücü kuşlarda (Passeriformes) bulunan bit türlerinin tespiti amacıyla bu araştırma yapıldı.Araştırma 2009 Eylül-Ekim aylarında yürütülmüştür. Bu araştırmada kuşlar öncelikle sis ağları ile yakalandı ve ayaklarının tarsus çapına göre alüminyum halka takıldı. Sonra kuş üzerine ektoparaziter ilaç uygulandı ve kuş kese kâğıdında 10 dakika bekletildi. Daha sonra kuş çıkartılıp kanat ve vücut tüyleri çırpıldı ve dökülen ektoparazitler, içinde %70`lik alkol bulunan şişelere kondu. Sonra bit örnekleri teşhis için saydamlaştırma, alkol serileri, kanada balsamı ile yapıştırma ve etüvde kurutma işlemlerinden geçirildi ve teşhis anahtarları kullanılarak teşhisleri yapıldı.Kuş araştırma merkezlerinde halkalanan 12 familyadan 20 cinse ait 29 türden 119 tane kuş bit enfeksiyonu yönünden incelendi.İncelenen kuşların 20 (%23,8) tanesinin bitler tarafından enfeste olduğu tespit edildi. Yapılan incelemeler sonucunda 4 bit cinsine ait 9 tür tespit edildi. Bu bit türleri; Brueelia cruciata, Menacanthus alaudae, M. chrysophaeus, M. curuccae, M. eurysternus, M. pusillus, Myrsidea rustica, M. picae ve Penenirmus rarus'dur. Buna ek olarak, Menacanthus cinsine ait 2 örnek cins düzeyinde bırakıldı. Bu çalışmalarda tespit edilen bit türleri Türkiye bit faunası için yeni kayıtlardır ve M. alaudae ve M.pusillus için Boğmaklı toygar (Melanocorypha calandra); M. curuccae için Kızılgerdan (Erithacus rubecula); M. chrysophaeus için Bataklık Kirazkuşu (Emberiza schoeniclus) dünya çapında kaydedilen yeni konaklardır.

This study aimed to identify louse species from passerines (Passeriformes) ringed at Aras (Iğdır) and Kuyucuk (Kars) Bird Research and Education Centers.Research had been carried out during September-October 2009. In this research birds were caught via mist nets and aluminium rings were attached to their legs according to the diameter of their legs. After applying pesticides for ectoparasites, birds were kept in separate brownbags for 10 minutes. Afterwards, birds were taken out to wipe ectoparasites from wings and plumes. Ectoparasites were put into flasks including 70% alcohol. Later on, louse specimens were cleaned, alcohol series, fixation with canada balsam and drying in incubator and identified according to identification keys.119 birds from 29 species from 20 genus from 12 families which were ringed at bird research centers were examined in aspects of louse infestation.20 of the examined birds (23,8%) were infested with lice. As a result, 9 species from 4 louse genus were identified. These species are: Brueelia cruciata, Menacanthus alaudae, M. chrysophaeus, M. curuccae, M. eurysternus, M. pusillus, Myrsidea rustica, M. picae and Penenirmus rarus. In addition, 2 specimens belong to the genus Menacanthus couldn't be identified at species level. These louse species identified in this study are new records for fauna of Turkey. Calandra Lark (Melanocorypha calandra) for M. alaudae ve M.pusillus; Robin (Erithacus rubecula) for M. curuccae, Reed Bunting (Emberiza schoeniclus) for M. chrysophaeus are new hosts recorded worldwide.