Kars bölgesindeki kozmik ışın akı yoğunluğu

Abstract

Dünya üzerinde elde edilemeyecek kadar yüksek enerjilere sahip ve yüklüparçacıklardan oluşan kozmik ışınlar, en çok araştırılan bilimsel olaylardan biridir. Buyüzden kozmik ışınların etkileri, nereden geldikleri veya net kaynakları ve akı oranlarınıincelemek oldukça önemli bir husustur. Dünya'ya çeşitli açılarla gelen kozmik ışınlarıincelemek ve ölçmek amacıyla Kafkas Üniversitesi'nde kozmik ışın ölçme detektörsistemi tasarlanmış ve bu kapsamda düzenekler kurulmuştur. Bu düzenekler belirlimesafe (120-160 cm) ile ayrılmış sintilatör karoları, foto çoğaltıcı tüpler, gelensinyallerin kayıt altına alınmasını sağlayan DRS4 (Domino Ring Sampler Chip Version 4)ve bir bilgisayardan oluşmaktadır.Kafkas Üniversitesi proje kapsamında tasarlanan detektörlerdeki sintilatör karosunagelen parçacık sintilatörü oluşturan atomlar ile etkileşerek etrafa ışık yayar. Bu ışıksintilatörlere direk olarak bağlanan foto çoğaltıcılara aktarılır, foto çoğaltıcının katoduna çarpan bu ışıkların kopardığı foto elektronlar foto çoğaltıcı tüpler sayesinde çoğaltılarak (yaklaşık 106 katına kadar) dışarıya milivolt (mV) olarak gönderilir. Daha sonrasinyaller doğrudan kurulu DRS4'e yönlendirilerek dijital hale dönüştürülür. Dijital haledönüşen sinyaller bilgisayar tarafından kaydedilip analiz için hazırlanır. Bu analizlerdenbir parçacığın uçuş süresi ve buna bağlı olarak da detektörlerden geçen parçacıkların akıoranı hesaplanır.

Cosmic rays, composed of high energetic particles that cannot be obtained on the Earth, are one of the mostly investigated scientific events in physics. Therefore, to examine the effects of cosmic rays, their origin, definite resources and flux rates quite important.A detector system has been designed at Kafkas University in order to analyze and measure the cosmic rays, and an experimental setup has been constructed in this context. This setup is composed of scintillator tiles that has been separated via certain distances about 120-160 cm, photomultiplier tubes, a DRS4 in order to record the incoming signal and a computer. In the content of this project at Kafkas University, incoming cosmic rays to the scintillator tile of detector emit light by interacting with the atoms of scintillator. These lights are transferred to the photomultiplier tubes that are directly connected to the scintillators. Photoelectrons, emitted by striking of light to the photocathode, are multiplied by using the photomultiplier tubes (about 106 times) and sent out on the order of milivolt. Then, the signals are directly oriented to the DRS4 to get digitized. Finally the digitized signals are recorded by a computer for the further analysis. Based on information collected by the computer, time of flight and flux rate of incoming particle are computed for a particle.