Ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları ve fene yönelik motivasyonları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı (5.,6.,7.ve 8.sınıf) öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları ve fen bilimleri motivasyonları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir.Araştırmada ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları ve fen bilimlerine yönelik motivasyonları cinsiyet, okulları, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre farklılıkları incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Kars il merkezinde bulunan ilköğretimde öğrenim gören 5.6.7. ve 8. Sınıf 922 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda `Bilimsel Epistemolojik İnançlar Anketi` ve `Fen Bilimleri Motivasyon Anketi` veri toplama araçları olarak uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizlerinde ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının ve fen bilimleri motivasyonlarının sınıf düzeyi, okulları, anne-baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre incelenmesinde tek yönlü varyans analizi, cinsiyet değişkenine göre incelenmesinde ise bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Bilimsel epistemolojik inançlar ile fen bilimleri motivasyonları arasındaki ilişkiyi düzeyini incelemek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizlerde SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde bilgiyi üretme süreci ve akıl yürütme inançlarında anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Okul türü değişkenin de otorite ve doğruluk, bilgiyi üretme süreci, bilginin kaynağı ve bilginin değişirliği inançlarında anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Sınıf düzeyi değişkenine bakıldığında otorite ve doğruluk, bilgiyi üretme süreci, bilginin kaynağı, akıl yürütme, bilginin değişirliği inançlarında ve bilimsel epistemolojik inançlarının toplamında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Anne eğitim düzeyi değişkenine göre otorite ve doğruluk, bilginin değişirliği ve akıl yürütme inançlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Baba eğitim düzeyi değişkenine göre otorite ve doğruluk, bilginin değişirliği ve akıl yürütme inançlarında anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür.Araştırmanın bulguları doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri motivasyonlarının genel ortalamasının yüksek olduğu görülmektedir. Öğrencilerin fen bilimleri motivasyonları cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde performansa, iletişime, işbirlikli çalışmaya yönelik motivasyonlarında ve motivasyon toplamında anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Okul türü değişkenine göre araştırma yapmaya, performansa, iletişime, işbirlikli çalışmaya, katılıma yönelik motivasyonlarında ve motivasyon toplamında anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Sınıf düzeyi değişkenine göre araştırma yapmaya, performansa, iletişime yönelik motivasyonlarında ve motivasyon toplamında anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Anne eğitim düzeyi değişkenine göre ise motivasyon alt boyutlarında ve motivasyon toplamında anlamlı farklılıklara rastlanmamıştır. Baba eğitim düzeyi değişkenine göre ise araştırma yapmaya ve işbirlikli çalışmaya yönelik motivasyonlarında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür.

The purpose of this study is to analyze the relationship between the scientific epistemological beliefs of students (5th, 6th, 7th and 8th graders) and their motivation for physical sciences in terms of various factors.In this research, the scientific epistemological beliefs and motivation for physical sciences of the secondary school students are studied in terms of sex, school type, classroom level and the education level of the parents.The study is practiced on 922 secondary school students(5th, 6th, 7th and 8th graders) from Kars city center in 2019-2020. .In accordance with the purpose of the study, `Survey of Scientific Epistemological Beliefs` and `Survey of Motivation for Physical Sciences` are performed as data collectors.One-way analysis of varience is used to analyze the scientific epistemological beliefs and the motivation for physical sciences of the secondary school students in terms of classroom level, school type and the education level of the parents; independent samples t-test is used to analyze it in terms of sex. Correlation analysis is used to analyze the relationship between scientifiz epistemological beliefs and the motivation for physical sciences. In these analyses, SPSS 15.0 pocket programme is used.The results of the research shows that secondary school students have high scientific epistemological beliefs. When the scientific epistemological beliefs of secondary school students are analyzed in terms of sex, significant differences are encountered in respect to the process of generating knowledge and reasoning beliefs. Significant differences are encountered in the beliefs of authority and righteousness, the process of generating knowledge, the source of knowledge and knowledge relocability according to the school type. Significant differences are encountered in the beliefs of authority and rigteousness, the process of generating knowledge, the source of knowledge, reasoning, knowledge relocability and in the sum of scientific epistemological beliefs according to classroom level. Significant differences are encountered in the beliefs of authority and righteousness, the relocability of knowledge and reasoning according to educational level of the mother. Significant differences are encountered in the beliefs of authority and righteousness, the relocability of knowledge and reasoning according to educational level of the father.The results of the research shows that secondary school students have high motivation for physical sciences on average. When the motivation for physical sciences of secondary school students are analyzed in terms of sex, significant differences are encountered in respect to their motivation for performance, communication, cooperative study and the sum of motivation. Significant differences are encountered in their motivation for research, performance, communication, cooperative study, participation and in the sum of motivation according to the school type. Significant differences are encountered in their motivation for research, performance, communication and in the sum of motivation according to classroom level. Significant differences are not encountered in sub-dimensions of motivation and in tje sum of motivation according to the education level of the mother. Significant differences are encountered in their motivation for research and cooperative study according to the education level of the father.