Dünden bugüne Fırat-Dicle bağlamında Türkiye`nin güney komşuları ile su sorunu

Abstract

Su kıt bir kaynak olmakla beraber tarihsel süreç içerisinde her zaman siyasi ve politik bir güç unsuru olarak kullanılmıĢtır. `Sınır aşan sular` ve `Sınır oluşturan sular` ise son yıllarda uluslararası iliĢkilerin önemli bir konusu durumuna gelmiĢtir.sınıraşan sular kapsamında Türkiye‟nin Fırat - Dicle nehirlerinin, Türkiye – Irak-Suriye iliĢkilerini incelemektir. Bu çalıĢmanın çıkıĢ amacı sınıraĢan sular politikasının sadece dünya gündeminde Ortadoğu olarak iĢaret edilerek bu bölge çerçevesinde değil stratejik boyutta dünyanın değiĢik bölgelerinde yer almasından kaynaklanıĢtır. Sınıraşan su politikasının dünya çerçevesinde kabul gördüğü ve batılı otoritelerde bu konunun uluslararası hukuk çerçevesinde yer alan kurallar ve teamüller çerçevesinde değerlendirilmesini kabul etmiştir. Sınır aşan sınır oluşturan sulara ilişkin uluslararası hukuki durumlar ve yaptırımlar ve Türkiye dıĢında seyr eden önemli su sorunlarına yer verilmiştir.Uluslararası ilişkiler alanında konu değerlendirilmiĢ daha sona küresel boyuttaki tavsiyeleri incelenmiştir. Ekonomik ve coğrafi olarak suyun yapılanmasından girilerek dünya literatüründe yer alan ve dünya devletlerin kabul ettiği ortak kavramlar üzerinde durulmuĢtur. Dünya gündemine oturan suyun en fazla sorun olarak yaĢandığı ve su kıtlığının fazla olduğu Ortadoğu Bölgesi‟ne ve bölgedeki nehirlere dikkat çekilmiĢ ve bölgede yer alan Türkiye-Suriye ve Irak‟ın tezlerine, politikalarına yer verilmiĢtir.Sonuç olarak su politik bir silah olarak kullanılmakta ve bölgedeki güvensizlik, siyasi istikrarsızlık ve hukuksal bağlamdaki belirsizlikler bunu etkilemektedir.Anahtar Kelimeler: Türkiye, Suriye, Irak, Ortadoğu, Fırat, Dicle, Sınıraşan Su

As a scarce resource, water have been always used as a political force always in the historical process. `Transboundary waters` and `waters which form boundry` have become an important issue in the international relations.In context of transboundary waters, the effect of the Turkey‟s Firat-Dicle rivers on Turkey- Iraq and Syria relations is examined. The purpose of this study is to demonstrate that transboundary water policy is not only on Middle East in the World agenda but also takes place in different regions of the world with its strategic dimension. Transboundary water policy has World wide recognition and also Western authorities have agreed to be evaluated these issues in the framework of international law, customs and practice. The international legal status and sanctions regarding transboundary waters and the waters forming the border and major water problems realized out of Turkey are included in this study.Issues have been evaluated in the field of international relations and opinions which are global level have been examined. Starting from economic and geographic importance of the water, common concepts in the international literature has been emphasized. Sitting on the agenda of the world, most trouble where there is water and water shortages in the Middle East Region and was more drawn to the river in the region located in the region between Turkey and Syria, and Iraq's thesis, policies are included.As a result of water being used as a political weapon and the insecurity in the region, political instability and uncertainty in the legal context affects it.Key Words: Turkey, Syria, Ġraq, Middle-East, Fırat,Dicle, Transboundary Water.