2008 küresel finans krizi sonrasında İslami finans araçlarının analizi

Abstract

2008 küresel finans krizi sonrasında finansal işlemlerin varlığa dayalı olmamasının yanında, finansal mühendisliğin tasallutu altında gerçekleşen konvansiyonel finansal işlemlerine alternatif olarak İslami finans araçlarına yönelik talep hem Türkiye'de hem de dünya genelinde kayda değer bir artış yaşamıştır.Dünya genelinde sukuk ihracatı 2001 yılında 1,172 milyon dolardan, 2014 yılına gelene kadar artarak 138,170 milyon dolar değere ulaşmıştır. Yine İslami finansa dayalı varlık hacmi de 809,980 milyon dolardan 1,261,064 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Ayrıca dünya genelinde İslami finans araçlarının kullanımına yönelik 38 milyon potansiyel müşteri olduğu dikkate alınırsa, İslami finans araçlarının sadece Türkiye gibi gelişmekte olan bir finans piyasası için değil aynı zamanda dünya genelinde Müslüman az yoğun olan ülkeler için de ne gibi imkânlar taşıdığı hususu önem arz etmektedir.Mevcut tez çalışması dahilinde ise tarihsel süreç içerisinde reel sektör ile sanal piyasalar arasında yaşanan dengesizlik sonucu ortaya çıkan krizlerin yapısından, 2008 küresel finans krizinin sebeplerinden, nasıl bir süreç içerisinde küreselleşerek dünya çapında ne gibi bir etki oluşturduğu ve nihayet söz konusu krize yönelik ne tür bir mücadele süreci yürütüldüğü ele alınmaktadır.Bununla birlikte İslami finansman araçlarının türleri, işleyişi, kullanım alanı, İslami finansa kimlerin ihtiyaç duyduğu, hangi ülke ve kuruluşların öncülük ettiği gibi meselelerin yanı sıra İslami finans varlık hacimlerinin küresel kriz sonrasında yaşadığı tarihsel seyir incelenmekte ve Türkiye özelinde de sektörün nasıl bir gelişim potansiyeli içinde olduğu ele alınmaktadır. Son olarak da küresel düzlemde İslami finans varlık hacmine sahip ülkelerin söz konusu yıllar dahilinde GSYİH değerleri ile nasıl bir etkileşim içinde olduğu panel veri analizi üzerinden incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: 2008 Küresel Finans Krizi, İslami Finans Araçları,İslami Finans Varlık Hacimleri, Sukuk.

There has been a significant increase in the demand for Islamic financial instruments following the global financial crisis that hit US and other countries in 2008. Islamic finance serves as an alternative to the conventional financial instruments that operate under the umbrella of financial engineering.Global sukuk export was worth 1,172 billion dollars in 2001, and its value increased to 138,170 billion dollars in 2014. Within the same time frame, total global shari'ah-compliant assests had increased from 809,980 billion dollars to 1,261,064 billion dollars. It's relevant to mention that there are 38 million potential consumers for Islamic financial instruments who could benefit from these rising trends. When considering such figures together, it is crucial to point out the role that Islamic financial instruments may have in countries that aren't largely Muslim populated.This thesis examines the historical background of financial crises that has been caused by the instability between real and fictional markets, studying the cause and effects of such crises in different countries, and the ways these countries have tried to tackle them. As well as, an analysis of the type of Islamic financial instruments, its functions and area of use, a throughout study of the Islamic financial assets in Turkey following the global crises is presented. The thesis is concluded with panel data analysis of shrai'ah-compliant assets and the GDP of various countries between the years of 2009-2015.Key Words: 2008 Global Financial Crisis, Islamic Financial Instruments,Shari'ah-Complaint Assets, Sukuk.