Toplumsal cinsiyet bağlamında Türkiye` de gündüz kuşağı programlarında kadın temsili

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, kitle iletişim araçları ve özellikle yaygın kullanımı ve etki gücü açısından ilk sıralarda yer alan televizyonda kadın temsilini incelemek ve ekranlardan yansıyan toplumsal cinsiyet rollerinin, ataerkil düzeni üretmede ve pekiştirilmesindeki rolünü irdelemektir.1990' lı yıllarda televizyon yayıncılığı, dünyadaki ekonomik ve siyasal değişimlerden etkilenmiş ve bunun sonuncunda televizyonda yeni türler ortaya çıkmıştır. Ticari yayıncılığının gelişmesiyle 2000'li yıllara gelindiğinde, yeni bir tür olarak kadın programları ön plana çıkmıştır. Bu programlar önceleri kadını bilgilendirme amacı taşısa da, zamanla farklı içeriklere bürünmüştür. Bu yayınlar, kullandıkları dil ve ilettikleri mesajlar bakımından geleneksel cinsiyet rollerini içermektedir. Böylelikle toplumdaki cinsiyet eşitsizliğine olumsuz katkıda bulunmaktadırlar. Bu çalışmada, televizyonda kadına yönelik yapımlarda, kadının temsili analiz edilmiştir. Toplumsal cinsiyetsizliği daha iyi anlamak adına cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri ve ataerkil kavramları ile bu konudaki kuramsal yaklaşımlar incelenmiştir. Ayrıca cinsiyet kültürüne farklı bakış açıları ile yeni anlamlar katan feminist yaklaşımlar, ülkemizdeki feminist çalışmalar ve feminist medya çalışmalarına da yer verilmiştir. Medyanın, kadını ele alış biçiminin, kadınların ikincil konumlarını pekiştirmesi Louis Althusser' in ''devletin ideolojik aygıtları olarak kitle iletişim araçları'' söylemine dayandırılarak ele alınmıştır. Kadınların toplumsal yapı içerisindeki eşitsiz konumlarını nasıl kendiliğinden içselleştirdiklerini ve pekiştirdiklerini anlamak içinse Pierre Bourdieu' ün ''Eril Tahakküm'' ve ''Simgesel Şiddet'' kavramlarına başvurulmuştur.Çalışmanın uygulama bölümünde ise, Show TV kanalında yayınlanmakta olan ''Gelin Evi'' programının söylem analizi yapılmış ve bu programda kullanılan söylemle, toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl sunulduğu, nelerin kadınla ve kadınlıkla özdeşleştirildiği gösterilmeye çalışılmıştır.

The main purpose of this study is to examine the representation of woman in mass media and especially in television, which takes place on the top with regards to its common use and influence, and to scrutinize the role of gender roles reflected from the TV screens in generating and reinforcing patriarchal order.Television broadcasting was affected by economic and political changes in the world in the 90s, and new genres emerged in conclusion to this. With a growth in commercial broadcasting, in the first years of the new millennium, programs for women came to the forefront. Even though at first these programs were aimed at informing women, over time they have assumed a different role. These broadcasts contain the traditional gender roles with respect to the language they use and the messages they deliver. As such they contribute negatively to gender inequality in society. In this study, the representation of woman has been analyzed in productions oriented towards woman in television. For the sake of better understanding the gender-free social concept; gender, gender roles, and patriarchal roles and doctrinal approaches in these subjects have been examined. Moreover, different perspectives of gender culture and feminist approaches that contribute new meanings, feminist studies in our country as well as feminist media studies have also been included. Reinforcement of the subordination of women with regards to the treatment of woman by the media has been considered based on a statement by Louis Althusser, titled `Ideology and Ideological state apparatuses.` Whereas in order to understand how women instinctively internalize and reinforce their discriminatory positions within the social structure, reference has been made to the `Male Domination` and `Symbolic Violence` concepts of Pierre Bourdieu.The application section of the study is a discourse analysis on the television show `Gelin Evi` (`Bride's House`) which broadcasted on Show TV, and an attempt was made to demonstrate how gender roles are presented with the discourse used in this program, and the effort made to identify woman and womanhood with the things that have been presented.