Ahlaki kimlik ve makyavelizmin örgüt yararına ahlaki olmayan davranış üzerinde etkisi: Ahlaki iklimin düzenleyici rolü

Abstract

Bu çalışma son yıllarda ortaya çıkan skandallar nedeniyle önemi gittikçe artan örgüt yararına ahlaki olmayan davranışları ve bu davranışların çalışanların makyavelizm ve ahlaki kimlik seviyeleri ile ilişkisini, ayrıca bu ilişkide ahlaki iklim değişkeninin düzenleyici rolünü incelemektedir. Türkçe literatürde konuyla ilgili henüz bir bildiri dışında çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca uluslararası literatürde de bu değişkenlerin ilişkisini inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır.Araştırmanın örneklemini Kayseri'de mobilya imalatı işletmelerinde çalışan 569 kişi oluşturmaktadır. Araştırma neticesinde makyavelizm değişkeninin ahlaki yoksunluk, statü isteği ve diğerlerine güvensizlik alt boyutlarının örgüt yararına ahlaki olmayan davranış üzerinde pozitif etkide bulunduğu, ancak kontrol isteği alt boyutunun anlamlı bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Diğer bağımsız değişken olan ahlaki iklimin ise içselleştirme alt boyutunun örgüt yararına ahlaki olmayan davranış üzerinde negatif; sembolleştirme alt boyutunun da pozitif etkide bulunduğunu tespit edilmiştir.Düzenleyici değişken rolü incelenen ahlaki iklimin örgüt yararına ahlaki olmayan davranışa ters-U şeklinde bir ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ahlaki iklimin makyavelizmin ahlaki yoksunluk boyutunun örgüt yararına ahlaki olmayan davranış üzerindeki etkisinde olumlu, ahlaki kimliğin içselleştirme boyutunun örgüt yararına ahlaki olmayan davranış üzerindeki etkisinde ise olumsuz yönlü düzenleyici rol üstlendiği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Örgüt Yararına Ahlaki Olmayan Davranış, Makyavelizm, Ahlaki Kimlik, Ahlaki İklim, Düzenleyici Değişken Etkisi

This research study investigates the relationships between Machiavellianism, Moral Identity, Ethical Climate and Unethical Pro-Organizational Behaviors, which gain more attention due to the very recent corporate scandals. In Turkish literature there is not an academic study which investigates the topic, but one proceeding paper. Further, international scholars have not done a research about the relationships of our study yet.The sample of our study is comprised of 549 employees and managers from furniture production companies in Kayseri. As a result, we found that amorality, desire for status and distrust of others dimensions of Machiavellianism has a significantly positive impact on unethical pro-organizational behavior, while desire for control dimension of Machiavellianism does not. Additionally, internalization dimension of moral identity found to have a negative impact on unethical pro-organizational behavior, while symbolization dimension of moral identity has a positive impact.Further, results revealed that ethical climate has an inverted-U effect on unethical pro-organizational behavior. Also, ethical climate plays a positive moderation role between amorality and unethical pro-organizational behavior; and a negative moderation role between internalization of moral identity and unethical pro-organizational behavior.Keywords: Unethical Pro-Organizational Behavior, Machiavellianism, Moral Identity,Ethical Climate, Moderation Effect