Türk patent ve marka kurumu örneğinde fikri mülkiyetin korunması ve Avrupa Birliği Hukuku ile karşılaştırma

Abstract

Sosyal hayatın her alanındaki modern teknolojik dinamiklerin ihtiyaçlarını karşılayan etkin, yeterli ve erişilebilir bir fikri mülkiyet sistemi inşa etmek bu tezin hedefidir. Söz konusu sistem, ulusal-Türk ve bölgesel-Avrupa çerçevelerinde bir cevap teşkil etmelidir. Bu nedenle, bu tezin vurgulamayı amaçladığı husus, fikri mülkiyet haklarının korunması ve bu hakların etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayacak bir sistemi kurmak için ana esasları tanımlamak, fikri mülkiyet kültürünü inşa etmek, inovatif ve yaratıcı endüstrilere, kültür ve sanata yatırım yapılmasını teşvik etmek ve piyasadaki rakipler arasında eşit rekabeti temin etmektir. Bu tez, Türkiye ve Avrupa Birliği'ndeki fikri mülkiyet sistemleri arasında uygun bir karşılaştırmalı analiz sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Tezin başlangıç kısmının amacı, fikri mülkiyet kavramının ve fikri mülkiyet alanına giren tüm hakların tanımlanması ve modern yasal anlayış içinde fikri mülkiyetin öneminin açıklanmasıdır. Tezin ikinci odak noktası, Türkiye'deki fikri mülkiyet sisteminin kurumsal, hukuki ve yargılama bakımından ve sistemdeki diğer bileşenler bakımından analiz edilmesidir. Sistemde çok önemli bir kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumunun rolü, fikri (sınai) mülkiyet haklarının korunması bakımından analiz edilmektedir. Bir sonraki odak noktası ise Avrupa Birliği'nin fikri mülkiyet sistemi üzerinedir ve bu sistemin analizi; hukuki, kurumsal ve yargılamaya ilişkin çerçevede yapılacak bir analizi ve bunun yanı sıra yakında açıklanacak olan patent reformunun ve BREXIT'in etkisinin analizini içermektedir. Son olarak, iki sistem arasında yerleşik hale gelmiş uyum ve ahenge dair genel bir değerlendirme sunulmaktadır. Söz konusu uyum, her iki fikri mülkiyet sistemindeki mevzuatların ve merkezi kurumların rolü arasındaki ahengin derecesi üzerinden incelenmektedir. Buna ilave olarak, her iki sistemin geleceğine dair perspektifler; küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin fikri mülkiyet haklarının korunması sürecine katılımlarının teşviki, fikri mülkiyet kültürünün inşa edilmesi ve bunun yanı sıra fikri mülkiyet sisteminin bütününde eğitimin önemi açısından analiz edilmektedir.

Building an effective, adequate and accessible intellectual property system that meets the needs of modern technological dynamics in all spheres of social life is the goal of this thesis. The effective system should provide an answer in national-Turkish frameworks and in regional-European frameworks. Therefore, the emphasis of this thesis is aimed at defining guidelines for creating a system that provides protection of intellectual property rights and their effective enforcement, building an intellectual property culture, stimulating investment in innovative and creative industries, investment in culture and art, and ensuring equal competition between market competitors. This thesis is structured in a way to provide an appropriate comparative analysis between the intellectual property systems of Turkey and the European Union. The beginning of the thesis is aimed at defining the notion of intellectual property, the importance of intellectual property in the modern legal concept and defining all rights that enter the field of intellectual property. The second focus on the thesis is to analyze the system of intellectual property of Turkey from a legislative, institutional and judicial aspect and from the aspect of the other constituents in the system. The role of the crucial institution in the system, Turkish Patent and Trademark Office, is analyzed in terms of its function in the protection of intellectual (industrial) property rights. The next focus is on the European Union's intellectual property system, whose analysis involves analyzing the legislative, institutional, judicial framework, as well as analyzing the forthcoming patent reform and the impact of BREXIT. Finally, an overview of the established compatibility and harmonization between the two systems is provided. This compatibility is followed through the degree of harmonization between the legislations and the role of central institutions in intellectual property systems. In addition, the future perspectives of the two systems are analyzed regarding the stimulation of the participation of small and medium enterprises in the process of protection of intellectual property rights, building of intellectual property culture, as well as the importance of education in the entire system of intellectual property.