Enflasyonun banka bilançolarına etkisinin faiz marjları ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi: 1997 - 2013

Abstract

Bu çalışmanın amacı, banka bilançolarındaki parasal varlıkların ve borçların, faiz marjları ile karşılaştırmalı olarak incelenerek, enflasyonun karlılıklarına olan etkisi `Net Borçlu Hipotezine` göre yorumlanmaya çalışılacaktır. Bankaların resmi verilerle hazırlanmış mali tabloları kullanılarak, parasal durumu ile gelir/giderleri arasındaki bağlantı net bir şekilde verilerle ortaya konmuştur. Bunun yanı sıra bankaların 1997 ile 2013 yılları arasındaki tüm (1) parasal varlıkları, (2) parasal borçları, (3) toplam varlıkları, (4) net faiz gelirleri, (5) net faiz giderleri, (6) net faiz dışı gelirleri ve (7) net faiz dışı giderlerini oluşturan her bir kalemin verileri ayrı ayrı hazırlanarak bir araya getirilmiştir. İncelemeler, Türkiye'de 2002 yılından sonra banka bilançolarının hiçbir şekilde net borçlu durumuna gelmediklerini, banka karlılıklarının ise faiz gelirlerinin yanı sıra faiz dışı gelirlerinden sağlandığını göstermektedir. Aynı zamanda dört gruba ayrılarak incelenen Türk bankacılık sektörünün yukarıda maddeler verilerek belirtilen kalemlerindeki dalgalanmaların gruplar bazında (Sektör + Kamu + Özel + Yabancı) yorumlanması da amaçlanmış olup, yabancı bankaların oluşturulan bu dört grupta nasıl önce çıktığı ayrıştırılmıştır. Türkiye'de bankacılık sektöründeki karların 2009 yılından sonra net faiz dışı gelirlerinden kaynaklandığı, öncesinde ise net faiz dışı gelirlerinin negatif görünümde olduğu, yani faaliyet dışı gelirlerinin, faaliyet dışı giderlerinden daha düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.

This study aims to analyse monetary assets and liabilities available in bank balance sheets by way of benchmarking with interest margins and interpret the effect of inflation on profitability according to `Net Debtor Hypothesis`. In that regard, financial statements of banks prepared with official data have been used and the connection between monetary status and income/expense has been clearly documented by means of the applicable data. Besides, the data pertaining to each item constituting all of the (1) monetary assets, (2) monetary debts, (3) total assets, (4) net interest income, (5) net interest expense, (6) net non-interest income and (7) net non-interest expense of banks between 1997 and 2013 have been compiled individually. The reviews indicate that bank balance sheets in Turkey have not become net debtor in any manner since 2002 while bank profitability is derived from non-interest income in addition to interest income. Another purpose of this study is to interpret the fluctuations in each of the items provided above by segregating Turkish banking industry into four groups (Industrial + Public + Private + Foreign) and to analyse the leading role assumed by the foreign banks among those four groups. It is understood that profits in Turkish banking industry are derived from net non-interest income as from 2009 although net non-interest income used to be negative in the past indicating that non-operational income was lower than non-operational expense.