Ömrünü tamamlamış araçların geri kazanımı için sürdürülebilir çok amaçlı tersine lojistik ağ tasarımı

Abstract

Günümüzde, her sektörde olduğu gibi otomotiv sektöründe de sürdürülebilirlik kavramı büyük önem arz etmektedir. Son yıllarda ülkeler sürdürülebilirlik yaklaşımının farkındalığına erişmiş olup, sürdürülebilir gelişmeyi destekleyen faaliyetlerde bulunmaktadır. Bu yaklaşım ile ekonomik çıkarlar, çevresel etkiler ve sosyal kalkınma dengede tutulmaktadır. Ülkemiz ekonomisi açısından çok önemli yere sahip olan Türk otomotiv sektörü de, gerek otomotiv üretiminde, gerekse yaşam döngüsünü tamamlamış olan otomotivlere yönelik gerçekleştirdiği faaliyetlerde sürdürülebilirlik yaklaşımı ile hareket etmektedir. Otomotiv üretiminde geri dönüşümü zor olan materyallerin yerine geri kazanımı olan ürünlerin kullanımını artıran Türk otomotiv sektörü, yaşam döngüsünü tamamlamış veya diğer bir adıyla hurdaya çıkmış araçların çevreye olan etkilerini minimum düzeyde tutmak için hurda araçların toplanması, yeniden kullanılabilecek olan parçalarının ayıklanması ve sökülmesi ile ikincil pazarda satışının gerçekleşmesi, kullanılamayacak parçalarının yeniden işlenerek başka bir ürünün hammaddesi olarak üretime dahil edilmesi veya elden çıkarılması için tersine lojistik faaliyetini uygulamaktadır. Bu çalışmada, ömrünü tamamlamış araçların çevreye olan zararlı etkilerini azaltmak, aynı zamanda otomotiv sektörü için de katma değer sağlamak üzere tersine lojistik ağ tasarım problemi ele alınmış ve çok amaçlı karma tam sayılı doğrusal programlama modeli geliştirilmiştir. Model, maliyet minimizasyonu, karbon salınım minimizasyonu ve istihdam maksimizasyonu olmak üzere üç amaçlıdır. Önerilen model İstanbul'da ÖTA geri dönüşüm ağ tasarımı için uygulanmıştır. Çok amaçlı modelin çözümünde hedef programlama metodu kullanılmıştır. Problem GAMS 23.5.1 çözücüsü ile çözüme kavuşturulmuştur.

Today, as in every sector, the concept of sustainability is of great importance in the automotive sector as well. In recent years, countries have reached awareness of the sustainability approach and are involved in activities that promote sustainable development. With this approach, economic interests, environmental impacts and social development are kept in balance. In terms of our country's economy, the Turkish automotive sector has a very important place. It operates with a sustainability approach in the activities that it carries out for automotive production in our country and for the automotives which have completed the life cycle. The Turkish automotive sector, which has increased the use of recyclable products in place of materials that are difficult to recycle in automotive production, has been also in activities that will keep environmental impacts of the vehicles which have completed their product life cycle to a minimum.These activities are the collection of scrap vehicles, dismantling of reusable parts and sale its at the secondary market, recycling of unusable parts or the use in production as raw material of another product or disposal of product. This study is about the issue of reverse logistics network design which aims to reduce the polluting effects of vehicles completed their life cycle as well as provide added value for the automotive sector. A multi-objective mixed integer programming model has been developed for the problem. The model has three objectives: cost minimization, carbon emission minimization and employment maximization. The proposed model was applied for the design of the ÖTA recycling network in Istanbul. In the model solution, the goal programming method and the weighting method were used. The problem has been solved with GAMS 23.5.1 solvent.