Afetlerde geçici tesis yeri seçimi:üsküdar ilçesi için bir uygulama

Abstract

Afetler maddi ve manevi kayıplara sebep olan ve insan yaşamını derinden etkileyen doğa, insan ya da teknoloji kaynaklı olaylardır. Afetlerle mücadelede zararların en aza indirilmesi hızlı ve etkili bir afet yönetimi ile sağlanabilir. Bu çalışmada en önemli afet türlerinden olan depremlere yönelik olarak Üsküdar ilçesinde kurulabilecek yardım istasyonları için tesis yer seçimi konusu ele alınmıştır. Bu bağlamda iki aşamadan oluşan matematiksel bir optimizasyon modeli geliştirilmiştir. Küme kapsama problemi olarak ele alınan problemde ilk aşamada toplam ağırlıklı mesafe minimizasyonu, ikinci aşamada tesis sayısı minimizasyonunu amaçlamıştır. İlk aşamada tesislerin sayısı belirlenirken, modelin ikinci aşamasında sayısı belirlenen tesislerin lokasyonlarına karar verilmiştir. Afet sonrası en büyük belirsizlik kaynaklarından birisi olan yıkımın çapı afetzede sayısını etkilemektedir. Bu da yardım istasyonlarının kapasitelerini, dolayısıyla optimal çözümü etkileyen önemli bir faktördür. Bu alandaki belirsizlik duyarlılık analizleri yapılarak incelenmiştir.

Disasters are events resulting from nature, human or technology that cause material and spiritual losses and deeply effect human life. In dealing with disasters, minimization of damages can be achieved by a fast and effective disaster management. In this study, the selection of the locations of first aid stations to be established in Üsküdar District of İstanbul after an earthquake is examined. In this context, a two-stage mathematical optimization model is developed. The model, which is considered as a set covering problem, aims to minimize the total weighted distance at first stage and the total number of facilities at the second stage. While desingning a disaster logistics network, one of the vital factors effecting the solution of the problem is scope of the destruction. To address this issue sensitivity analysis is carried out in the developed models by considering possible veriations in the capacity, and the effect of the disaster.