Türkiye`de mülkiyet kavramının kentsel dönüşüm ve gayrimenkul geliştirme süreçlerindeki önemi; Başıbüyük ve Gülsuyu mahalleleri örneği

Abstract

Türkiye'de 1950'lerden itibaren tarımda makineleşme ve sanayileşmenin etkisiyle köyden kente göç oranında önemli bir artış yaşanmıştır. Bu gelişmeler doğrultusunda yaşanan hızlı kentleşme, şehirlerdeki düzensiz yapılaşmayı beraberinde getirmiştir. Bu süreçte yaşanan yoğun göçün de etkisiyle kent çevrelerindeki özellikle geniş hazine arazilerinin bulunduğu bölgeler potansiyel konut alanları olarak görülmüş ve bu alanlar günümüzdeki gayri resmi yerleşimlerin ilk örneklerini oluşturmuştur. Teknik, sosyal ve ekonomik bakımdan bozulmuş ya da işlevini kaybetmiş bu alanların yenilenip sağlıklaştırılması ve kentlere tekrar kazandırılması için kentsel dönüşüm uygulamaları günümüzde etkin olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, kamu yatırımlarına yakınlığı ve hazine arazilerinin varlığı sebebiyle gecekondu işgaline maruz kalan alanlarda, mülkiyet kavramının kentsel dönüşüm odaklı gayrimenkul geliştirme süreçlerindeki belirleyici etkisi ortaya konulmaktadır. Bu amaçla, çalışma kapsamında, mülkiyet kavramı ve kentsel dönüşümün yasal çerçevesi tanımlanmış, İstanbul ili, Maltepe İlçesi, Başıbüyük ve Gülsuyu mahallelerinde bulunan, varsayımsal olarak (A) ve (B) şeklinde adlandırılan proje alanlarında yapılmış uygulamalar özelinde mülkiyet ve yasal altyapı kavramlarının kentsel dönüşüm sürecine etkileri detaylı olarak analiz edilmiştir.

Since 1950 the rate of migration from village to city in Turkey with the effect of mechanization and industrialization of agriculture has experienced a significant increase. Rapid urbanization in the direction of these developments brought along irregular urbanization in cities. The effects of the intense migration in this period, especially the areas of the city's enormous treasury lands, were seen as potential residential areas and these areas were the first examples of the informal settlements of today. Urban transformation applications are being used effectively in order to renew and rehabilitate these disrupted or lost functional, social and economic areas. In this study, the determinative effect of the legal infrastructure and ownership structure on the urban transformation-oriented real estate development process is revealed on slums exposed to the occupation due to the proximity to public investments and the existence of treasury land. For this purpose, the concept of ownership and the legal frame of urban transformation are defined. Within the scope of the study, the impacts of ownership and legal infrastructure concepts on urban transformation process have been analyzed in detail by in the field of project areas hypothesizing as (A) and (B), located in the neighborhoods of Başıbüyük and Gülsuyu of Maltepe district in İstanbul.