Büyük bir endüstriyel kaza durumu için yeni bir güvenlik analizi geliştirilerek çevresel etki değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma kapsamında, `Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik` kapsamınca yüksek miktarlarda tehlikeli madde depoladığından `Üst Seviyeli Kuruluş` grubunda bulunan, İstanbul, Avrupa yakasında yerleşim yerinin içinde kalmış çok büyük bir akaryakıt depolama ve dağıtım tesisinde, `yangın-patlama` risklerine neden olabilecek tehlikelerin tepsiti ile risklerin analizlerinin, çalışan-kentli sağlık ve güvenliğini derinden etkileyecek kaza senaryoları modellemeler yapılmak suretiyle araştırılmıştır. Bu amaca yönelik olarak, örnek tesis üzerinde çeşitli modelleme yazılımları kullanılarak, fonksiyonel güvenlik kavramları üzerinden oluşabilecek büyük bir kaza senaryosu çalışılmış aynı zamanda yazılımların yetkinliği tartışılmıştır.Çalışmanın ana yaklaşımı içinde örnek tesis içindeki depolama tankları kritik ekipman olarak değerlendirilerek. HAZOP çalışması ile benzin tankında riskler ele alınmış, devamında koruma katmaları analizi (LOPA) ile bütünleştirilerek kantitatif analizlere gidilmiş ve kritik noktalar tespit edilerek yangın ve patlama gibi büyük kazalara yol açabilecek senaryolar belirlenmiştir. Belirlenen senaryolar üzerinde kantitatif analizler ve Phast yazılımı ile modellemeler yapılmış, bu senaryoların etki alanları ortaya çıkarılmıştır. Başlatıcı bir olası kaza sonrası oluşabilecek domino etkisi ele alınarak, coğrafi bilgi sistemi (GIS) üzerinden ortaya konulmuştur.Sonuç olarak bu gibi tesislerdeki olasılığı çok düşük ama şiddeti büyük kazaların çok uzak mesafeleri etkileyebileceği ortaya çıkarılmıştır. Bu gibi tesisler için alınması gereken önlemlerin; tesisin kendi içyapısı, komşu kuruluşlar, yerel ve merkezi yönetimler ile bir bütün içinde alınmasının zorunluluğu kanıtlanmış olup, bu bağlamda öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır.

In the context of this study, fire and atex explosion risks are analysed by identifying the hazards and explored the effects of a major accidents by modeling some deep impact scenarios on employee-public about health and safety issues for the aim of the study. The facility of the case study is a `Top-Level Organization` considering the amount of hazardous substances stored under ` The Regulation on Prevention of Major Industrial Accidents and Mitigation of Their Impacts`. The work site which is a very large fuel storage and distribution facility in the middle of the settlement on the European side of Istanbul. A major accident scenario has been studied on the establishment and discussed the effectiveness of some modeling software.In the main approach of the study, storage tanks containing dangerous substances in the sample plant are considered as critical equipment. Primarily, the risks of gasoline tank has been considered an HAZOP study. After that, it is completed with Layer of Protection Analyis (LOPA) by analysing quantitatively and resulted the critical scenarios that could cause fire and atex explosions. After identifying the critical scenarios by using Phast software, the effects of these accidents has been examined. Domino effect has been taken into consideration after a starting event on geographically As a result, major accident probability of such facilities is very low, but, it has been found that severe accidents can affect the long distances. It has been proved and suggestions have been developed in this context so that the measures to be taken for such facilities should be taken as a whole with the facility's own internal structure, with the neighboring institutions and local and central administrations.