AHP yöntemi ile tedarikçi seçimi: Gıda sektöründe bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada tedarikçiden nihai ürünün ulaştığı son müşteriye kadar olan süreci kapsayan ve yöneten TZY (Tedarik Zinciri Yönetimi) veişletmelere karar verme süreçlerinde destek olan ÇKKV (Çok Kriterli Karar Verme) yöntemlerine değinilmiştir. Sonrasında ÇKKV yöntemlerinden olan AHP (Analytic Hierarchy Process) yöntemi kullanılarak tedarikçi seçimi yapılmıştır.Rekabetin hakim olduğu günümüz pazarında, firmalar için tedarikçi seçimi konusu önemi haizdir. Maliyet, kalite, konum gibi belli kriterler altında uygun tedarikçi seçimi yapabilmek rekabette üstünlük sağlayacak adımlardan biridir. Çok kriterli karar verme yöntemleri tedarikçi seçimi için belli metodlar sunmaktadır.İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi) İştiraki olan Hamidiye Kaynak Suları A.Ş. gıda sektöründe iş görmektedir. 0,20-0,33-0,50-1,50-5-10-19 L PET şişe su, 110-125-180-200-250 mL bardak su, 19 L damacana su ve piyasaya ilk olarak kendisinin sunduğu 20 L kutu su üretimi mevcuttur. Üretiminin en büyük payı PET suya aittir ve dolayısı ile PET şişe hammaddesi olan preform için tedarikçi seçimi elzemdir. Çalışmamızda MS Excel ve SPSS 24 programları bütünleşik olarak kullanılarak tedarikçi seçim işlemi yapılmıştır. Sonrasında piyasa verileri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırması yapılarak %93 veri uyumu gözlenmiştir. Bu ise doğruya çok yakın bir uyumu göstermektedir.Bu çalışmanın literatüre katkısı bazı bilgisayar programları ile birlikte ÇKKV yöntemlerinin kullanılması ve sonuçları gerçek veriler ile kıyaslayarak tutarlı bir çalışma ortaya koymasıdır.

In this study, the supply chain management, which covers and manages the process from the supplier to the end customer and multi-criteria decision methods that support enterprises in his decision making processes is touched upon. Afterwards, the supplier selection was made by used AHP method which is one of the multi-criteria decision-making methods.In today's market where competition dominates, the choice of supplier for firms is of importance. Selecting suitable suppliers under certain criteria such as cost, quality and location is one of the steps that will give an advantage over the competition. Multicriteria decisionmaking methods offer specific methods for supplier selection.Hamidiye Kaynak Suları A.Ş. one of IMM (İstanbul Metropolitian Municipality) Enterpires operates in food sector. It offers 0.20-0.33-0.50-1.50-5-10-19 L PET bottle water product, 110-125-180-200-250 mL cup water ptoduct, 19 L carboy water product and initially it has 20 L water product. The largest share of the production belongs to PET water and thus the choice of supplier for the preform, which is a PET bottle raw material, is essential. In our study, MS Excel and SPSS 24 programs were integrated and supplier selection process was performed. Afterwards, the market data and the results of the implementation were compared and 93% data compatibility was observed. This shows a compatibility very close to the reality.The contribution of this study to the literature is the use of PCM methods together with some computer programs and a consistent study by comparing the application's results with the reel market data.