Nazlı Eray`ın romanlarında halk bilimi unsuları

Abstract

Kültür, bir milletin zamanla meydana getirdiği maddi ve manevi kısacası her türlü değerintoplamıdır. Kültür, bir milletin geçmişini yansıtan en önemli unsurdur. Kültür, milletlerin ortakdeğerlerini etkileyen en önemli öğesi ayrıca bir milletin ulus olma yolundaki en önemliunsurudur. Ulus olabilmenin diğer önemli şartı ise dil, din birliği, ortak bir geçmiş, halk kültürüve değerlerine sahip olup bu değerlerle yaşamakla olur. Bir ulus, zamanla oluşturduğu maddive manevi kültür birikimini koruyup gelecek kuşaklara aktarabilirse millet olma özelliğinikoruyabilir. Aksi halde başka kültürlerin egemenliğine girer ise yok olmaya mahkûm olur. Romanlar insandan yola çıkarak insanın içinde bulunduğu toplumu konu edinirler.Romancı hem kendini hem de içinde yaşadığı toplumu tanıyarak bu toplumun kültürünüeserlerine dahil ederler. Bu sayede eserlerinde kullandığı halk kültürü ürünlerini eserleri veokuyucuları vasıtasıyla gelecek nesle aktarır, buna kültür aktarımı denir. Zira bir yazar veyaşair aynı zamanda bir kültür aktarıcısı ve taşıyıcısıdır. Çalışmanın birinci bölümünde son dönem Türk edebiyatının önemli yazarlarındanNazlı Eray'ın hayatı, edebi kişiliği, sanat anlayışı ve eserleri hakkında bilgiler verildi. Çalışmamızın ikinci bölümünde, Nazlı Eray'ın romanlarında Halk bilimi unsurlarındanmasal, halk hikâyesi, türkü, ağıt efsane ve kalıp sözler (lakap, argo, deyim, dua, beddua)hakkında tanıtıcı bilgiler verildikten sonra bu unsurları tespit edip, yazarın bu unsurlarıromanlarında işleyiş biçimi değerlendirilmiştir. Halk kültürü unsurlarından inanışlar,geleneksel unsurlar, geçiş dönemleri, rüya, büyü, fal, şamanizm, mitoloji hakkında bilgiverildikten sonra bu unsurlar tespit edilip, romanlarında işleyiş biçimi yorumlanmıştır. Bu çalışma günümüz Türk edebiyatında ve Nazlı Eray'ın romanlarındaki halkbiliminin rolü hususunda fikir vermesi açısından önem teşkil etmektedir.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Nazlı Eray, halk bilimi, inanışlar

Culture is the sum of all kinds of values, both in a material and spiritual sense that a nationcreates over time. Culture is the most important element reflecting the history of a nation.Culture is the most important element of a nation's way of becoming a nation. The otherimportant condition of being a nation is that it has the values of language, religion, commonpast, folk culture and values. A nation can preserve its feature of being a nation if it preservesits material and spiritual culture and can transfer it to future generations. Otherwise, if they fallunder the domination of other cultures, they are doomed to disappear. Novels refer to the society in which man is based. Novelists recognize the society in whichthey live as well as the society and incorporate the culture of this society into their works. Inthis way, the works of the people through the works of the culture of the next generation throughthe readers and readers, it is called the culture transfer. Because a writer or poet is also a culturetransmitter and carrier. In the first part of the study, the life and works of Nazlı Eray, one of the important writersof the recent Turkish literature, were given. In the second part of our study, folklore works, fairy tale, folk story, folk song, lamentlegend and stereotypes were evaluated in Nazlı Eray's novels. After giving information aboutfolk culture, beliefs, traditional elements, transition periods, dream, magic, fortune telling,shamanism, mythology, these uniqueness were made and interpreted in their novels. This study is important in terms of giving an idea about the role of folklore incontemporary Turkish literature and Nazlı Eray's novels.KEY WORDS: Nazlı Eray, folklore, beliefs.