Yatırım tahkiminde `emsal karar`

Abstract

Uluslararası alanda yabancı yatırım sayılarının oldukça hızlı bir şekilde artıyor olması ve bu doğrultuda söz konusu yatırımları düzenlemekte olan iki taraflı ve çok taraflı yatırım anlaşmaları sayılarının gün geçtikçe artmakta olması sebebiyle, uluslararası yatırımlardan kaynaklanan yatırım uyuşmazlıklarının çözümü süreci son derece öneli bir konu haline gelmiştir. Yatırım uyuşmazlıkları ve özellikle bu alanda oldukça etkili olan ve yaygın kullanılan bir kurum olan ICSID önüne gelen uyuşmazlıkların ve verilen kararın incelenmiş olduğu güncel doktrin çalışmalarının, bu alanda ortaya çıkan uyuşmazlıkları çözmekle görevli olan mahkeme kararları yönünden tutarlılığın sağlanması gerekliliğine ilişkin değerlendirmelerle dolu olduğu tespit edilmiştir. Tutarlılığın ve dolayısı ile öngörülebilirliğin sağlanmaya çalışılması ise yatırım uyuşmazlıkları alanında öncelikle bağlayıcı emsal kararların varlığının, ardından da emsal kararların rolü ve etkisinin değerlendirilmesini gerekli kılmıştır. Çalışma dört bölümden oluşmakta olup, çalışma genelinde yatırım tahkimi alanında tutarlılık ve öngörülebilirlik sağlanabilmesi ve bu alanın daha yaygın hale gelebilmesi adına içtihadın yeri, önemi ve gerekliliği büyük ölçüde uluslararası doktrin çalışmaları ışığında değerlendirilecektir. Aynı zamanda yatırımcı-devlet yatırım tahkim mekanizması ICSID ve Daimi Hakem Mahkemesi (PCA) başta olmak üzere yatırım tahkimi mekanizmaları önünde emsal kararlara yüklenmiş önem ve görev ile emsal kararların uygulanma şekli, hakem heyeti kararları örnekleri ile desteklenmek suretiyle aktartılmaya çalışılacaktır.Çalışmanın birinci bölümünde uluslararası yatırım hukuku kavram ve kaynakları genel olarak açıklanmış, yatırım kavramı, yatırım anlaşmaları ve uluslararası nitelikteki yatırımlardan kaynaklanan yatırım uyuşmazlıklarının uluslararası uyuşmazlık çözümü alanındaki yeri, önemi ve nasıl düzenlenmekte olduğuna yer verilmiş, ICISD yatırım tahkimi mekanizması da genel hatlarıyla incelenmiştir.İkinci bölümde, yatırımcı-devlet arasındaki uluslararası yatırım uyuşmazlıklarının çözümü alanındaki yatırım tahkimi mekanizması özelinde detaylı inceleme yapılmıştır. Uluslararası uyuşmazlıklarının çözümünde sıklıkla başvurulan ICSID tahkimi ve yatırım tahkimi kapsamında karara bağlanan uyuşmazlıkların nasıl ve hangi kurallara bağlı olarak çözümlenmekte olduğu açıklanmıştır.Üçüncü bölümde ise çalışmanın ana konusunu oluşturan, yatırımcı-devlet yatırım tahkiminde emsal kararların ve dolayısıyla emsal kararların bağlayıcılığı hususu, öncelikle uluslararası mahkemeler ve yönünden ve ardından daha detaylı olarak ICSID tahkim mekanizması yönünden emsal kararlar ve doktrin çalışmaları kapsamında değerlendirilmiştir.Çalışmanın dördüncü ve son bölümünde ise, ICSID tahkiminde içtihada yönelik öngörülmüş olan roller ile söz konusu rollere ilişkin doktrinde yer verilen ulusal ve uluslararası görüşler detaylı olarak aktarılmaya çalışılmıştır.

As the number of bilateral and multilateral contracts is increasing day by day due to the rapid increase in the number of foreign investments in the international arena and the number of bilateral and multilateral investment contracts, the resolution of the disputes arising from international investments has gained more importance. Pursuant to the current studies undertaken in the field and particularly in relation to the disputes before both the ICSID (a very effective and widely used institution) and the tribunal decisions and evaluations with regards, it has been determined that there is a need of consistency in between the investment arbitration tribunal decisions which are in charge of resolving disputes in this area.This study consists of four chapters and within the general scope of the study the role of precedent as well as its importance and necessity will be evaluated in the light of international studies of doctrine, with regards to the attempts to ensure consistency and thus predictability among the field of investment arbitration and make this field more widespread. Concurrently, the way of application of precedent under the scope of investor-state investment arbitration mechanisms and especially under ICSID arbitration will be evaluated while being supported by taking into account of the old-dated and recent arbitration decisions.In the first part of the study, the concepts and sources of international investment law are explained in general while the role, importance and regulation of precedent has been reviewed within the context of investment agreements, disputes arising out of investment agreements. Moreover, the ICSID arbitration mechanism has also been examined in general terms.In the second part of the study, the investment arbitration mechanism regarding investor-state disputes has been analyzed in details within the scope of international investment dispute settlement. ICSID arbitration, which is frequently used in the resolution of international disputes, and the disputes which are decided within the scope of investment arbitration are explained by the rules and how they are resolved.In the third part, the existence and status of `precedent` which constitutes the main subject of the study under investor-state arbitration has been evaluated within the scope of international courts and ICSID arbitration mechanism in more detail in view of the decisions and scholarly work.In the fourth and final part of the study, the role envisaged for `precedent` under ICSID arbitration and the views expressed in the doctrine with regard to such role has been dealt with in more detail.