223 numaralı Şanlıurfa Şerʿiyye Sicili`nin transkripsiyon ve değerlendirmesi (H.1304-H.1334 /M.1887-M.1916)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Urfa'ya ait 223 Numaralı Şer'iye Sicilleri'nin (1887-1925) transkripsiyon ve değerlendirmesidir. Çalışmada, Şer'iyye Sicilleri'nin tanımı ve muhtevası ile birlikte Eytâm Sandıklarının kuruluşu ve bu sandıkların Urfa'da işleyişinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu çalışma dört bölüme ayrılmıştır. Tezin ilk bölümünde, Şer'iyye Sicilleri'nin tanımı ve içeriği hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, sicil kayıtlarının 1851 yılında yetim mallarını muhafaza amaçlı kurulan Eytâm Sandıkları'na mahsus borç kayıtlarından oluşması nedeniyle Eytam Sandıkları'nın kuruluşu, görevleri, işleyişi incelenmiştir. Üçüncü bölümde, 223 Numaralı Urfa Şer'iyye Sicilleri'nin genel değerlendirmesi yapılmıştır. Dördüncü bölüm ise tüm belgelerin traskripsiyonuna ayrılmıştır. Yaptığımız çalışma sonucunda, Eytâm sandıklarından borç alan şahısların isimleri, sandığa mirâsı intikal eden yetimlerin kimlik bilgileri, yetimlere kalan mirâs tutarı gibi bulgular elde edilmiştir. Ayrıca, hem Müslüman hem de gayr-i Müslim halk arasında fark gözetilmeksizin bu sandıklardan yararlanma hakkı tanındığı tespit dilmiştir. Müslüman halkın gayr-i Müslim'e, gayr-i Müslim halkın da Müslüman halka kefil olmasının kayıtlardan tespiti, farklı din ve milletten insanların, Osmanlı çatısı altında barış, güven ve genellikle dostane ilişkiler içerisinde yaşadıklarını göstermektedir. Anahtar Kelimer: Osmanlı, Müslüman, gayr-i Müslim Urfa, Şerʿiyye Sicilleri

This study examines the Shar'iya Register of Urfa numbered 223, focusing on the Orphans Fund, its foundation and functions in Urfa. This study is divided into four parts. The first chapter examines the content of the entries of the Shar'iya Register. The second deals with the entries related to Orphans Fund which was founded in 1851 to protect the properties of orphans. The next part evaluates the register understudy. The fourth chapter is attributed to the transcription of entries.This study has revealed the names of the people who borrowed from the Orphans Fund, personal information of the orphans whose properties were handed down to the fund, amount of inheritance descended to orphans. In addition, it has indicated that both Muslims and non-Muslims had access these funds. Furthermore, it has shown that Muslims and non-Muslims lived in harmony and friendship in the Ottoman Empire extending suretyship to each other.Keywords: Ottoman, Muslim, non- Muslim, Urfa, Shar'iya Registers