Harf devrimine kadar Adana Türk Sözü gazetesi (1927-1928)

Abstract

Bu araştırmada, 1 Ocak 1924 tarihinde yayınlanmaya başlayan gündelik ve siyasi nitelikli Türk Sözü gazetesi neşriyatı incelenmiştir. Adana mahallî basınında önemli bir yere sahip olan gazete, Adana'da Hükümet Konağı civarında Düyun-u Umumiye binasının karşısında faaliyete başlamıştır. Gazetenin imtiyaz sahibi ve başyazarı Ferit Celal Bey'dir. Mesul Müdürlüğünü ise Dava Vekili Fahri Bey üstlenmiştir. Zaman içerisinde matbaa ve idarehanenin yeri ile gazetenin çalışma kadrosunda değişiklikler meydana gelmiştir. Türk Sözü, daha çok siyasi içerikli bir gazete olmakla birlikte yer yer güncel haberlere de yer vermiştir. Adana ve yöresi ile ilgili haberler bu gazete vasıtasıyla halka duyurulmuştur. Son sayfasını ilan ve reklamlara ayıran gazete, o dönemde Adana'nın önde gelen gazetelerinden biri haline gelmiştir. Adana tarihinin yanı sıra siyasi, iktisadi ve sosyo-kültürel yapısıyla ilgili pek çok haber ve bilgiyi okuyucuyla buluşturan Türk Sözü, bu yönüyle Adana'ya önemli katkı sağlamıştır. Gazete, 1966 yılına kadar yayınlanmasına rağmen Adana'ya etki ve katkılarını inceleyen herhangi bir müstakil çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmada arşiv tarama yöntemi kullanılarak, Türk Sözü gazetesinde yer alan haberler günümüz Türkçe'sine çevrilmiştir. Gazetenin yayın hayatı, yazı heyeti, düşünce yapısı, iç ve dış gelişmeler hakkındaki görüşleri değerlendirilmiştir. Türk Sözü gazetesi koleksiyonunu esas alan bu çalışma, arşiv belgeleri, salnameler ve araştırmalarla desteklenmiştir. Böylece dönemin olaylarının doğrulanması sağlanmıştır. Yapılan çalışma neticesinde, Türkiye genelinde ve Adana özelinde Türk Sözü'nün basın tarihimize katkıları ortaya konulmuştur.

In this research, daily and political newspaper publication which started to be published on 1 January 1924 was examined. The newspaper that has an important place in Adana local press began its operation in Adana district near the Government Building in front of the Duyun-u Umumiye building. Ferit Celal Bey was the proprietor of the newspaper and the editor-in-chief. The Directorate of Accounts was undertaken by Deputy Fahri Bey. Over time, there has been some changes in the place of the printing house and the administrative office with the working staff of the newspaper. Besides being a newspaper with more political content, `Türk Sözü` has also included current news. News about Adana and its region was announced to the public through this newspaper. The newspaper which gave place its last page to announcements and advertisements became one of Adana's leading newspapers at that time. `Türk Sözü` which brought together many news and information about the history of Adana as well as its political, economic and socio-cultural structure, made an important contribution to Adana with this aspect. Although the newspaper was published until 1966, there has been no independent studies examining the influence and the contributions to Adana. In this study, using the archive scanning method, the news in `Türk Sözü` newspaper has been translated into today's Turkish. The journal's views on publication life, writing delegation, thought structure, internal and external developments were assessed. This work, which is based on the collection of `Türk Sözü` newspaper, was supported by archive documents, annuals and investigations. Thus, the events of the period were verified. As a result of the study, we demonstrate the contribution of this newspaper to Turkey's Press history general in Turkey and particularly in Adana.