Ebû tâlib El-Mekkî`nin Kûtü`l-Kulûb adlı eserinde mâkamlar

Abstract

Bu çalışmada Ebû Tâlib el-Mekkî'nin Kûtü'l-kulûb adlı eserinde değindiği tasavvufî meselelere özet olarak değinildi. Yine bu eseri esas alınarak, tasavvuf ilmine göre Allah'a giden yolda önemli birer menzile olan tasavvufî makâmlardan tevbe, sabır, şükür, rızâ, zühd, tevekkül, recâ, havf ve mahabbet makâmlarının, lüğavî ve ıstılahî anlamları da dikkate alınarak incelendi.Sûfîlerin birer makâm olarak saydığı mürâkebe ve yâkin kavramlarını, Ebû Tâlib el-Mekkî onların aksine genel olarak makâmları mürâkebe ve yakîn olmak üzere ikiye ayırmaktadır. Mürâkabe makâmları diye isimlendirdiği makâmlar aslında makâm olmayıp tasavvufî makâmlara hazırlık nevindendir. O, mürâkabe makâmlarıyla mürîdi yakîn makâmlarına başlamak için hazırlamaktadır. Onun için asıl olan tevhîd makâmına çıkmak olup, bu makâma çıkmak için de yakîn makâmları diye isimlendirdiği tevbe, sabır, şükür, rızâ, zühd, tevekkül, recâ, havf ve mahabbet makâmlarını başta Kur'ân ve Sünnet olmak üzere bu konuda ma'rifet ehlinin görüşlerini de dikkate alarak açıklamaktadır.Anahtar Kelime: el-Mekkî, Kûtü'l-kulûb, makâmlar, yakîn, mürâkabe, Tasavvufî Kavramlar.

In this study, the mystical (Sufi) issues that Abu Talib al-Makki handled in his work, Qut al-Qulub, were briefly addressed. Besides, the lexical and terminological meanings of some mystical maqams stations, which is an important manzil on the way to Allah, such as tawba, patience, gratitude, consent, ascetism, tawakkul, hope, fear and affection were also examined based on this work.Abu Talib al-Makki in general divided maqams into two, muraqaba/observation and yaqin/certainty contrary to the Sufis who accept the concepts of muraqaba and yaqin as a maqam. What he called muraqaba maqams are actually not a maqam but a preparation for Sufi maqams. He prepares murid/disciple for commencing yaqin maqams through muraqaba maqams. The most important thing for him is to arise the tawheed maqam/the unity maqam. In order to reach that maqam, al-Makki explains yaqin maqams, namely, tawba, sabr, shukr, rida, zuhd, tawakkul, raja, khawf and muhabbah by taking opinions of people with ahl al-ma'rifah, especially Qur'an and Sunnah/the Prophetic Tradition into consideration.Key words: al-Makki, Qut al-Qulub, maqam/the station, yaqin/the certainty, muraqaba/the observation, sufi terms.