İlhanlılar zamanında Şiraz şehri (1256 - 1335)

Abstract

Bu çalışmanın konusu İlhanlılar döneminde Şîrâz'ın siyâsî, iktisâdî, sosyal ve kültürel yapısının ana kaynaklar doğrultusunda araştırılarak ortaya çıkartılmasıdır. Tarih boyunca Şîrâz'ın önemi izah edilerek şehir tarihi çalışmalarına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu kapsamda İlhanlıların İran topraklarında hüküm sürdüğü dönem olan 1256- 1335 tarihleri arasında cereyan eden olaylarda Şîrâz'ın rolü belirlenmiştir.Genel olarak kronolojik safhalara dikkat edilerek jeopolitik öneminin tespit edilebilmesi için Şîrâz'ın kuruluşundan beri geçirdiği safhalar yazılmış, özel olarak ise İlhanlılar dönemi ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Bu kapsamda Moğolların şehir tarihindeki yerini izah etmesi açısından hâkimiyet mücadelelerine değinilmiş ve Moğol idare geleneğinin dayandığı temel dinamikler açıklanmıştır. İlhanlıların gerek İslam öncesi dönemi gerek İslam sonrası döneminde Şîrâz'ın geçirdiği dönüşümle birlikte Ortaçağ İslam medeniyetinin önemli merkezlerinden biri haline gelmesi ve İslam medeniyetine katkıları üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: Şîrâz, Fars Bölgesi, İran, Moğol, İlhanlılar, Şehir Tarihi

The subject of this study is to reveal the political, economic, social, and cultural structure of Shiraz during the Ilkhanid era in accordance with the primary sources. It is aimed at contributing to the city history studies by explaining the significance of Shiraz throughout time. Within this scope, the role of Shiraz in the events taking place between 1256 and 1335 when the Ilkhanids ruled the Iranian domain was determined.Generally, the phases Shiraz went through were documented in order to determine its geopolitical significance by paying special attention to the chronological stages. In particular, the Ilkhanid era was documented in great detail. In this context, power struggles were discussed in order to explain the role of the Mongols in the history of the city and the basic dynamics upon which the Mongol administrative tradition is based were defined. Moreover, Shiraz's becoming one of the most significant centers for the Medieval Islamic civilization after the transformation it went through during both the Iklhanids' pre-Islam period and post-Islam period and its contribution to the Islamic civilization were discussed. Key Words: Shiraz, Persian Region, Iran, Mongolian, İlkhans, City History