Okullardaki iş yeri ruhsallığı, örgütsel sessizlik ve seslilik arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma okullardaki iş yeri ruhsallığı, örgütsel sessizlik ve seslilik arasındaki ilişkiyi belirlemek ve çeşitli değişkenlere göre incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini ve örneklemini oluşturmak için öncelikle 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa ili merkez ilçelerindeki (Eyyübiye, Haliliye ve Karaköprü) anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerin toplam sayısının 660 olduğu belirlenmiştir. Bu kurumlarda çalışan 11.101 öğretmen araştırmanın evrenini temsil etmektedir. Örneklem 527 katılımcı ile oluşturulmuştur. Nicel araştırma yöntemlerinden olan tarama ve korelasyonel araştırma modeli kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada verilerin toplanması aşamasında `İş Yeri Ruhsallığı Ölçeği` ile `Örgütsel Sessizlik Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde gerekli normal dağılım tüm değişkenlerdeki gruplarda sağlanmadığı için fark analizleri kapsamında Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis H testleri yapılmıştır. Araştırmanın yordama sorusu kapsamında çoklu regresyon testi kullanılmıştır. Betimleyici bilgilerin edinilmesi sürecinde ise aritmetik ortalama, standart sapma, frekans, yüzde hesaplama gibi betimleyici istatistik bilgilerinden yararlanılmıştır. Ölçeklerin Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) MPlus analizi ile gerçekleştirilerek geçerlik çalışmaları uygulanmıştır. Uygulanan analiz ile ölçeğin yeterli yapı geçerliliği kanıtına sahip olduğu belirlenmiştir. Güvenirlik için hesaplanan Cronbach's Alpha katsayısı ise 0,70 değerinin üzerinde çıkması sebebiyle ölçeklerin güvenilir olduğu belirtilmektedir.Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin iş yeri ruhsallık düzeyleri `yüksek` düzey olarak hesaplanmıştır. Öğretmenlerin algılarına göre iş yeri ruhsallığı düzeyleri cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, branş alanı, mezuniyet, sendika üyeliği değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Bunun yanı sıra, öğretmenlerin algılarına göre iş yeri ruhsallığı düzeyleri medeni durum, okuldaki hizmet süresi, okul türü, okuldaki öğretmen sayısı ve okulun çevresinin sosyoekonomik düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.Araştırmada yer alan `Örgütsel Sessizlik` kavramı `Çalışan Sesliliği` ve `Çalışan Sessizliği` olmak üzere iki alt boyuttan oluşmaktadır. Her iki boyutta da `kabul edilmiş, savunma amaçlı ve örgüt yararına` boyutları yer almaktadır. Analizler bu alt başlıklar kapsamında incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre örgütsel sessizlik, öğretmenlerin algılarına göre `orta` düzey olarak hesaplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyleri ile yaş, mesleki kıdem, branş, medeni durum, mezuniyet, öğretmen sayısı, okulun çevresinin sosyoekonomik düzeyi ve sendika değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Ancak, öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyleri ile cinsiyet, okuldaki hizmet süresi ve okul türü değişkenleri arasında anlamlı düzeyde bir farklılık olduğu gözlenmiştir. Analizler sonucunda öğretmenlerin seslilik düzeylerinin `orta` düzey olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algılarına göre branş alanı, medeni durum, okuldaki hizmet süresi, öğretmen sayısı, okulun çevresinin sosyoekonomik düzeyi ve sendika değişkenleri arasında anlamlı farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Buna karşın, öğretmenlerin seslilik düzeyleri ile cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, mezuniyet ve okul türü değişkenleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.Regresyon testinin sonuçlarına göre öğretmenlerin sessizlik ve seslilik davranışları iş yeri ruhsallığının %13'ünü açıklamaktadır. Buna göre sessizliğin artması, iş yeri ruhsallık puanında 0,325 puanlık bir düşüşe sebep olmaktadır. Öğretmenlerin sesliliğinin artması ise iş yeri ruhsallık puanında 0,502 puanlık bir artışa sebep olmaktadır. Bu bulgu doğrultusunda araştırma kapsamında, eğitim yöneticilerinin çalışanların fikirlerini sunabilecekleri demokratik bir ortamın oluşturması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Ruhsallık, İş Yeri Ruhsallığı, Sessizlik, Örgütsel Sessizlik, Seslilik, Çalışan Sesliliği

This research was carried out to determine the relationship between workplace spirituality, organizational silence and voice at the schools and to examine them according to various variables. In order to form the universe and sample of the research, firstly the total number of kindergartens, primary schools, secondary schools and high schools in the central districts of Şanlıurfa province (Eyyübiye, Haliliye and Karaköprü) was determined and it was composed of 660 schools in the 2018-2019 academic year. 11,101 teachers working in these institutions represent the universe of the research. The sample consisted of 527 participants.In this study, which was conducted using quantitative research methods and correlational research model, ''Workplace Mentality Scale` and `Organizational Silence Scale` were used for data collection. Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis H tests were performed within the scope of difference analysis since the normal distribution required in the data analysis process was not provided in all variables. Multiple regression analysis was used to cover the predictive question of the study. In the process of obtaining descriptive information, descriptive statistics such as arithmetic mean, standard deviation, frequency, and percentage calculation were used. Confirmatory Factor Analysis (CFA) of the scales was performed with MPlus and validity studies were performed. The scale was found to have sufficient construct validity with the analysis. Because the Cronbach's Alpha coefficient which is calculated for reliability is over 0.70, the scales are reported to be reliable.According to the results of the study, teachers' workplace spirituality levels were calculated as a `high` level. According to the teachers' perceptions, workplace spirituality levels do not show significant differences according to gender, age, professional seniority, field of study, graduation, and union membership. Additionally, according to the teachers' perceptions, it was found that the level of workplace spirituality varies significantly according to the variables of marital status, length of service in school, type of school, number of teachers in school, and socioeconomic level of the school environment.The concept of `Organizational Silence` consists of two sub-dimensions: `Employee Voice` and `Employee Silence` Both dimensions include `Acquiescent, Defensive, and ProSocial` dimensions. The analyzes were examined under these sub-headings. The analyzes were examined under these sub-headings. According to the findings of the study, organizational silence was calculated as an `intermediate` level according to teachers' perceptions. According to the results of the study, there was no significant difference between organizational silence levels of teachers, age, professional seniority, branch, marital status, graduation, number of teachers, socioeconomic level of school environment, and union variables. However, it was observed that there was a significant difference between teachers' organizational silence levels and gender, and length of service and type of school.As a result of the analysis, it was determined that the voice levels of the teachers were `intermediate`. According to the perceptions of the teachers participating in the study, it was found that there was no significant difference between the branch area, marital status, duration of service in the school, number of teachers, socioeconomic level of the school environment, and union variables. On the other hand, it was found that there were significant differences between teachers' voice levels and gender, professional seniority, and graduation and type of school.According to the results of the regression analysis, the silence and voice behavior of the teachers explained 13% of variances in the workplace spirituality. Accordingly, the increase in silence causes a decrease of .332 points in the workplace spirituality score. The increase in the vocality of teachers leads to an increase of .502 points in the workplace spirituality score. In line with this finding, it is suggested that education managers should create a democratic environment in which employees can present their ideas.Keywords: Spirituality, Workplace Spirituality, Silence, Organizational Silence, Voice, Employee Voice