Şanlıurfa bölgesindeki safkan Arap kısraklarında dinoprost ile östrüs senkronizasyonu ve gebelik oranlarının araştırılması

Abstract

VI.ÖZET Şanlıurfa Bölgesindeki Safkan Arap Kısraklarında Dinoprost ile Östrüs Senkronizasyonu ve Gebelik Oranlarının Araştırılması Sunulan çalışmada, diöstrüste tek doz uygulanan dinoprostun safkan Arap kısraklarında östrüs senkronizasyonu, gebelik ve embriyonik ölüm oranına etkisini araştırmak amaçlandı. Bu amaçla, Nisan-Mayıs ayları arasında, yaşları 5-12 arasında değişen, 35 adet fertil safkan Arap kısrak; 20'si uygulama, 15'i kontrol olmak üzere rasgele iki gruba ayrıldı. Kontrol grubu hiçbir uygulama yapılmadan östrüse gelen kısraklardan seçildi. Ayrıca PGF2 alfa enjeksiyonu sırasındaki follikül çapının östrüs ve ovulasyon zamanı üzerine etkisini araştırmak için uygulama grubundaki kısraklar follikül çapı >20 mm (n:9) ve <20 mm (n:ll) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Diöstrüsteki uygulama grubundaki kısraklara 10 mg dozda dinoiytic İM olarak enjekte edildi. PGF2 alfanın yan etkileri klinik olarak gözlendi. Östrüste olduğu aygır muayenesi, endometrial ödem ve folliküler gelişme ile tespit edilen kısraklar ovulasyon şekilleninceye kadar gün aşırı olarak doğal aşımla tohumlandı. Uygulama grubundaki kısraklarda PGF2 alfa enjeksiyonu sonrasında %90 oranında östrüs gözlendi. Yan etkilere karşı değerlendirilen puantaj ortalaması 2.45± 0.95 olarak belirlendi. Ovulasyon, gebelik, embriyonik ölüm oranı ve aşım indeksi ise sırasıyla uygulama grubunda %94, %65, %9, 2.8, kontrol grubunda %86, %54, %0, 2.7 olduğu ve aradaki farkların istatistiksel olarak önemli olmadığı saptandı. PGF2 alfa enjeksiyonu esnasında ovaryumiar üzerinde >20 mm follikül bulunan kısraklarda enjeksiyon-östrüs ve östrüs-ovulasyon arası süreler sırasıyla 2.0±0.5, 4±1.2 gün iken, <20 mm follikül grubundaki kısraklarda ise 4.6± 0.9, 5±1.06 gün oluğu tespit edildi. Gruplar arasındaki enjeksiyon-östrüs arası süre yönünden fark istatistiksel olarak önemli (PO.01) idi. Sonuç olarak PGF2 alfanın diöstrüs döneminde tek doz uygulamasıyla yüksek oranda östrüs başarısının elde edilebileceği, dinoprosta karşı çeşitli yan etkiler gözlense de bu yan etkilerin iki saat içinde ortadan kalktığı görüldü. Ayrıca PGF2 alfa enjeksiyonu sırasında ovaryumiar üzerinde bulunan follikül çapının enjeksiyon ile östrüs arasındaki süre üzerine önemli etkisinin olduğu, PGF2 alfanın gebelik veya 42embriyonik ölüm oranı üzerine herhangi bir olumsuz etkisinin olmadığı, östrüs senkronizasyonu amacıyla çok kolay uygulanabileceği kanaatine varıldı. Anahtar Sözcükler: PGFı alfa, östrüs senkronizasyonu, kısrak 43

VII. SUMMARY Research of Estrus Synchronization with Dinoprost Injection and Pregnancy Rates at Purebred Arabian Mares in Şanlıurfa Region The aim of this study was to investigate the effect of single dose of dinoprost on estrus synchronization and pregnancy as well as embryonic death rate in purebred Arabian mares during diestrus. For this purpose, 35 purebred Arabian fertile mares, aged from 5 to 12 years were used as material between April and May. Animals were divided as treated with dinoprost group (n: 20) and control group (n: 15). Control group consisted of mares that had estrus spontaneously. Treated mares were divided into two groups according to their follicle size (>20 mm (n:9) and <20 mm (n:ll)) detected by means of ultrasonography during dinoprost injection. The side effect score of dinoprost injection was evaluated clinically. The mares having estrus which were detected by means of teaser stallion, endometrial edema and follicular growth were bred naturally every other day until ovulation. At the treated mares, estrus rate was 90%. The side effect score due to intramusculary dinoprost injection was 2.45± 0.95. Ovulation, pregnancy, embryonic death rates and breeding index were 94%, 65%, 9%, 2.8 and 86%, 54%, 0%, 2.7 in treatment and control groups, respectively. There was no statistically significant difference between treatment and control groups for ovulation, pregnancy, embryonic death rates as well as breeding index. Dinoprost injection-estrus (day) and estras-ovulation intervals (day) were 2.0±0.5, 4±1.2 and 4.6± 0.9, 5±1.06 at >20 mm and <20 mm follicle size groups on their ovary during dinoprost injection, respectively. There was a statistically significant difference (P<0.01) between two follicle size (>20 mm and <20 mm) groups for the mean interval between injection and estrus. As a result, PGF2 alpha synchronized the estrous at a high rate. The side effect due to dinoprost disappeared within a few hours. However, variable ovulations times were obtained and, follicle on the ovaries affected estrous due to dinoprost injection. Fertility was not impaired by this treatment. Dinoprost can be easily used for estras synchronization. Key Words: PGF2 alpha, estrus synchronization, mare 44