Şanlıurfa ili hastanelerinde toplum kökenli pnömoni tanısı ile yatan çocuklarda akılcı antibiyotik kullanımı

Abstract

Alt solunum yolu enfeksiyonları içinde yer alan toplum kökenli pnömoni (TKP),görülme sıklığı ve çocukluk dönemindeki ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almasınedeniyle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmada, Şanlıurfa ili hastanelerinde TKPtanısıyla yatan çocuklara uygulanan antibiyotik tedavisinin `akılcı antibiyotik kullanımı'ilkeleri açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmada,standart tedavi protokü olarak Toraks Derneği'nin Tanı ve Tedavi Rehberi (2002) kabuledilmiş ve araştırmanın yürütüldüğü 2005 Aralık ayında hastanelere TKP tanısıyla yatan 161çocuktan 134'ü değerlendirilmiştir (%83.2).Çalışmada yer alan çocukların %50.7'sinin `pnömoni', %17.2'sinin `ağır pnömoni' ve%32.1'inin de `çok ağır pnömoni' olduğu belirlenmiştir. Hastaların %31.3'üne monoterapi,%68.7'sine kombine terapi uygulandığı saptanmıştır. Kombine ve monoterapi uygunluğuaçısından değerlendirildiğinde, %38.8'inin uygun olduğu saptanmıştır. Spektrum uygunluğuaçısından kullanılan toplam 232 antibiyotiğin tek tek spektrum uygunluğu incelendiğinde,%87.1'inin uygun olmadığı saptanmıştır. Hastaların %3.7'sine tüm antibiyotikler uygunverilirken, %19.4'ünde kullanılan antibiyotiklerin kısmen uygun olduğu, %76.9'unda isehiçbirinin uygun olmadığı saptanmıştır. Standart protokolde pnömoni olgusunun tedavisindeilk önerilen antibiyotik grubunun penisilinler olmasına karşın, bizim çalışmamızda 3. kuşaksefalosporinlerin öncelikli kullanıldığı belirlenmiştir. Maliyet açısından incelendiğinde,uygunsuz antibiyotik kullanımının hasta başına maliyeti ortalama 60,50 YTL arttırdığısaptanmıştır. Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen bulgular, 2. ve 3. basamağa görefarklılık göstermekle birlikte Şanlıurfa hastanelerinde TKP tedavisinde Türkiye içinhazırlanan tedavi protokolüne uyulmadığını göstermektedir. Akılcı antibiyotik kullanımıkonusunda eğitim ve denetim çalışmalarının etkinliğinin arttırılması gerektiğidüşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Çocuk, toplum kökenli pnömoni, akılcı antibiyotik kullanımı.

Community Acquried Pneumonia (CAP), one of the lower respiratory infections, is themost common puplic health problem caused serious infections in children with a very highincidence. In this study, we purposed to analysis antibiotics usage from the viewpoint ofrational antibiotics usage principles in children with community acquired pneumoniahospatilized in Sanlıurfa. In this definitive research, we accepted the Turkish ThoraxAssiociation?s Community Acquired Pnemonia in Childhood Guidelines (2002) as a standardmedical treatment protocol and examined 134 of 161 (83.2%) community acquriedpneumonia infected children on December, 2005.We determined that 50.7% of children was diagnosised as `pneumonia?, 17.2% `severepneumonia? and 32.1% `very severe pneumonia?. We found out the childhood diseasesspecialists applied on 31.3% of patients monotherapy and 68.7 % of patientscombinetheraphy. 38.8% of the therapy was found out appropriately. As for spectrumappropriateness, we established that 87.1 % of total 232 antibiotics was used inappropriately.The first antibiotics are penicillines which are suggested by standard protocol to treat thepneumonia patients but in our research, results showed us doctors prefered 3. generationsephalosporins firstly on pneumonia treatment. It was determined that the irrational usage ofantibiotics increased the cost 60.50 YTL more for every one patient?s treatment. On theconclusion, this research?s findings showed us; the specialists do not follow the standardprotocol for the treatment of the CAP in Sanlıurfa hospitals. Both in second and thirth stephospitals as there have been found some differences, for rational antibiotics usage, thereshould be done more educational and checking studies by authorities.Key Words: Child, community acquired, rational antibiotics usage.