Şanlıurfa il merkezindeki eczanelerde eczacı ve diğer personelin kurgusal pnömonili çocuk hastaya yaklaşımı

Abstract

ÖZETMorbiditesi ve mortalitesinin yüksekliği ile çocuklarda toplum kökenli pnömoniler(TKP) halen önemli bir sağlık sorunudur. Bu çalışmanın amacı, Şanlıurfa il merkezindebulunan serbest eczanelerde çalışan eczacı ve diğer eczane personelinin, çocukluk çağıpnömonili olgularında akılcı ilaç (özgün olarak da antibiyotik) kullanımına etkilerininkurgusal hasta yöntemiyle değerlendirilmesidir.Şanlıurfa il merkezinde bulunan 158 eczanede eczacı (29) ve diğer eczane personelinin(128), pnömonili hastaya yaklaşımları araştırıcılar tarafından geliştirilen bir formakaydedilmiş ve değerlendirilmiştir.Kurgusal hasta yakınını karşılayan personelin %18.5' i eczacıdır. Eczane çalışanlarınınsadece %40.8' ı kurgusal hastaya hekime gitmesini önermiştir. Ayrıca eczane personelinin%9.5' i kurgusal hastanın hekime gitmesini önermekle birlikte ilaç da önermiştir. Eczanepersonelinin %94.4' ünün hastaya gereksiz ilaç verdiği gözlenilmiştir.Bu çalışmada önerilen ilaçlar içerisinde %41.7 ile öksürük ilaçları ilk sırada yeralırken, %32.5 ile antibiyotikler ikinci sırada, %20.4 ile ateş düşürücüler üçüncü sırada yeralmaktadır. Ayrıca bronkodilatör, dekonjestan, antiemetik ve vitaminler de hastayaönerilmiştir. Antibiyotik gruplarından %76.1'ı penisilinler, %16.9'ü ko-trimoksazol, %2.8'imakrolidler, %4.2'si sefalosporinler olarak tespit edilmiştir. Toraks Derneği Pnömoni Tanıve Tedavi Rehberi'ne göre antibiyotiklerin sadece %36.6'sının uygun olduğu belirlenmiştir.Uygunsuz ilaç kullanımının ortalama tedavi maliyetini 1,81 YTL artırdığı görülmüştür.Hastaya yaklaşım açısından eczacı ve diğer eczane personeli karşılaştırıldığında;hastalığın belirlenmesinde eczacıların %89.7' si kurgusal hastaya anlamlı olarak daha fazlasoru sormuştur. laç önerme de antibiyotik seçimi, seçilen antibiyotiğin doz, dozaj formu, dozaralığı ve tedavi süresi açısından, tedavi maliyeti ve gereksiz ilaç önerme açısından eczacı vediğer personel arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir.Sonuç olarak, Şanlıurfa il merkezindeki eczanelere pnömoni belirtileri ile gelenkurgusal hastaya eczane personelinin yaklaşık dörtte üçününün hekime yönlendirmedentedavi verdiği, tamamına yakınının gereksiz etken madde önerdiği ve önerilen antibiyotiklerinbüyük çoğunluğunun amaca uygunsuz olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Eczaneler, pnömoni, çocuklar, kurgusal hasta, akılcı ilaçkullanımı.

THE APPROACH OF THE PHARMACIST AND OTHERPERSONNELTO THEORETICAL-CHILD PATIENTS WITHPNEUMONIA IN PHARMACIES IN THE CENTER OF SANLIURFAABSTRACTCommunity-acquired pneumonia (CAP) in children is one of the most importanthealth problem with its high mortality and morbidity rate. The aim of this research is toevaluate the effects of who are in the center of Sanlıurfa to rational drug usage (especiallyantibiotics) in childhood pneumonia patients.The approach of pharmacists and pharmacy personnel to patients with pneumonia waswritten down on a form and evaluated in 158 pharmacies located in the center Sanliurfa. 18 %of personnel were pharmacist who met relatives. Only 40.8 of pharmacy personnel suggestedto the theoretical-patient to go to hospital. Moreover, 9.5 % of them suggested both to go tohospital and drug. It is observed that 94.4 % of pharmacy personnel gave unnecessary drug tothe patients.In this study, among the suggested medicines, cough drugs were in the first line by41.7 %, antibiotics were in the second line by 32.5 % and antipiretics were in the third line by20.4%. Additionally, broncodilator, decongestant, antiemetic and vitamins were alsosuggested to the patients. In antibiotic groups 76.1 % of were penicillin, 16.9 % of were co-trimoksazol, 2.8 % of were macrolid, 4.2 % of were cefalosporine. According to ThoraxSociety Pneumonia Diagnosis and Treatment Guidebook only % 36 of the antibiotics wereappropriate. It was observed that inappropriate drug usage has increased mean treatment cost1.81 YTL.When pharmacists and pharmacy personnel have been compared for care of thepatients, 89.7% of pharmacists have asked much more meaningful questions for thedetermination of the disease. There is no difference between pharmacist and pharmacypersonnel in suggestion of drugs, selection of antibiotics, the dose, dosage formulation,dosage interval and cure time of selected antibiotics, cost of treatment and suggestinginappropriate drugs.In conclusion, in the center of Sanliurfa city in pharmacies, about 75% of pharmacypersonnel suggested medical treatment to the patients who come with symptoms ofpneumonia instead of sending to doctors and about all of them proposed to the patientsunnecessary effective substance and majority of the antibiotics suggested were inappropriate.Key words: Pharmacy, pneumonia, children, theoretical-patient, rational drug usage