Tavşanlarda deksmedetomidin-ketamin ve ksilazin-ketamin anestezilerinin hematolojik ve klinik parametrelere etkisinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma ile tavşanlarda deneysel olarak oluşturulan Deksmedetomidin-Ketamin (DK) ve Ksilazin-Ketamin (KK) kombinasyonlarının hematolojik ve klinik parametrelere olan etkileri belirlenerek cerrahi anestezi kalitesinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.Çalışmada yaşları 11-12 aylık, ağırlıkları 2500-3000 g arasında değişen 16 adet Yeni Zelanda ırkı erkek tavşan kullanıldı. Tavşanlar rastgele 8'li 2 gruba ayrıldı. Birinci gruptaki tavşanlara 25 µg/kg dozda deksmedetomidin ve 30 mg/kg dozda ketamin kasiçi yolla uygulanırken 2. gruptaki tavşanlara 4 mg/kg dozda ksilazin ve 30 mg/kg dozda ketamin kasiçi yolla uygulandı. Her bir tavşanda arteriel kan basıncını takip etmek için merkezi kulak arterine (A.auricularis) 20 G intraket yerleştirildi ve işlemler boyunca yerinde bırakıldı. Hastabaşı monitörüyle vital değerlere ilişkin nabız, solunum sayısı, rektal sıcaklık, sistolik kan basıncı (SKB), diyastolik kan basıncı (DKB) ve oksijen saturasyonu (SpO2) değerleri anestezi öncesi (0), 5, 10, 15, 30, 45, 60, 75, 90, 105 ve 120. dakikalar da kaydedildi. Kan gazı ve elektrolit değerlerin analizi için anestezi öncesi (0), 5, 10, 15, 30, 60, 90 ve 120. dakikalarda kan örnekleri alındı. Arteriyel kan gazları ve elektrolit bulgulara ilişkin pH, pCO2, P02, cHCO3, BE (ecf), cSO2, Na+, K+, Ca+, Cl-, cTCO2, AGaPK, Hct, cHgb, BE(b), glikoz, laktat, kreatin değerleri ölçüldü. Anestezi derinliklerinin belirlenmesinde doğrulma refleksi, kulak sıkma refleksi, pedal refleks, çene kası tonusu ve palpebral reflekslerin kaybolma ve geri kazanılma süreleri belirlendi. Ölçülen değişkenler bakımından gruplar arası farklılığın önem testi % 5 yanılma payı ile Mann-Whitney U testi kullanılarak, tekrarlı ölçüm yapılan özellikler ise Freidman testi ile analiz edildi. Anlamlı farklılık bulunan özelliklerde ikili karşılaştırmalar ise Wilcoxon eşleştirilmiş iki örnek testi ile değerlendirildi.Vital bulgulara ilişkin yapılan değerlendirmede nabız ve SPO2 değerleri haricinde solunum sayısı, rektal sıcaklık, SKB, DKB değerleri yönünden DK ve KK uygulama grupları arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemsiz bulundu (p>0,05). DK ve KK uygulama grupları arasındaki istatistiksel farklılık nabız sayısı/dk bakımından 5, 10 ve 15. dakikalardaki değerler açısından önemli (p<0,05), SpO2 (%) bakımından sadece 120. dakikadaki değerler açısından önemli kaydedildi (p<0,05). Arteriyel kan gazları ve elektrolit bulgulara ilişkin yapılan değerlendirmede glikoz ve cSO2 değerleri haricinde pH, pCO2, P02, cHCO3, BE (ecf), Na+, K+, Ca+, Cl-, cTCO2, AGaPK, Hct, cHgb, BE(b), laktat, kreatin değerleri yönünden DK ve KK uygulama grupları arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemsiz bulundu (p>0,05). Arteriyel kanda glikoz (mg/dL) bakımından DK ve KK uygulama grupları arasındaki değerlendirmede istatistiksel olarak 5. dakikada önemli (p<0,05), cSO2(%) bakımından 0 ve 60. dakikalardaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulundu (p<0,05). Reflekslere ait DK ve KK uygulama grupları arasındaki değerlendirme istatistiksel olarak önemli bulunmadı (p>0,05). Sonuç olarak deksmedetomidin-ketamin ve ksilazin-ketamin kombinasyonlarının vital parametreler, kan gazları ve elektrolit değerler ile refleks bulgular yönünden benzer etkilere sahip olduğu gözlendi. Yetişkin sağlıklı tavşanlarda 25 μg/kg deksmedetomidin (IM) ve 30 mg/kg ketamin (IM) kombinasyonunun küçük cerrahi işlemler için komplikasyonsuz anestezi sağlayabileceği kanısına varıldı.

The aim of this study is to determine the effects of Dexmedetomidine-Ketamine (DK) and Xylazine-Ketamine (XK) combinations on hematological and clinical parameters in rabbits and to compare the quality of surgical anesthesia. In this study, sixteen New Zealand male rabbits aged between 11 to 12 months old and weighing between 2500-3000 grams were used (as an experimental group). The rabbits randomly were divided into two groups of eight. In the first group, while rabbits were vaccined intramuscularly with 25 µg / kg dose of dexmedetomidine and 30 mg / kg ketamine, in the second group, 4 mg / kg xylazine and 30 mg / kg ketamine were vaccined intramuscularly. To monitor arterial blood pressure in each rabbit, a 20 G intraket was placed in the central ear artery (A.auricularis) and left in place throughout the procedures. With the help of bedside monitors pulse rate, respiration rate, rectal temperature, systolic blood pressure (SBP), diastolic blood pressure (DBP) and oxygen saturation (SpO2) values related to vital values were measured before anesthesia (0), 5th, 10 th, 15 th, 30, th 45 th, 60 th 75 th, 90 th, 105 th and 120 th minutes of the procedure also were measured and recorded. Blood samples were taken at (0), 5 th, 10 th, 15 th, 30 th, 60 th, 90 th and 120 th minutes before anesthesia for analysis of blood gas and electrolyte values. PH, pCO2, PO2, cHCO3, BE (ecf), cSO2, Na +, K +, Ca +, Cl-, cTCO2, AGaPK, Hct, cHgb, BE (b), glucose, lactate, creatine values related to arterial blood gases and electrolyte findings were all measured. In the determination of depths of anesthesia, the lost and recovery durations of straightening reflex, ear squeezing reflex, pedal reflex, jaw muscle tone andpalpebral reflexes were recorded. The significance test of the difference between the groups according to measured variables was analyzed by using Mann-Whitney U test with 5% error rate and the repeated measurements were analyzed by using Freidman test. Pairwise comparisons of features with significant differences were evaluated by using Wilcoxon paired sample test. In the evaluation of vital signs, the difference between pulse and SPO2 values in terms of respiratory rate, rectal temperature, SBP, DBP values was statically insignificant (p>0,05). Statistical difference between DK and XK application groups were significant in terms of pulse rate / min at 5 th, 10 th and 15 th minutes (p<0.05), and SpO2 (%) was only significant at 120 th minute and seen important (p>0,05). . Except for glucose and cSO2 values, pH, pCO2, PO2, cHCO3, BE(ecf), Na +, K +, Ca +, Cl-, cTCO2, AGaPK, Hct, cHgb, BE (b), lactate and creatinine values were found statistically insignificant (p> 0.05). Except for glucose and cSO2 values, pH, pCO2, PO2, cHCO3, BE(ecf), Na +, K +, Ca +, Cl-, cTCO2, AGaPK, Hct, cHgb, BE (b), lactate and creatinine values were found statistically insignificant (p> 0.05). In terms of arterial blood glucose (mg / dL) statistically significant difference between DK and XK application groups were evoluated at the 5 th minute (p<0,05), cSO2 (%) difference between 0 and 60 th minute. And it was found statistically significant (p<0,05). There was no statistically significant difference between reflexes belonging to DK and XK application groups (p> 0.05). As a result, it was observed that dexmedetomidine-ketamine and xylazine-ketamine combinations had similar effect in terms of vital parameters, blood gases and electrolyte values and reflex findings. We concluded that 25 mg / kg dexmedetomidine (IM) and 30 mg / kg ketamine (IM) combination in adult healthy rabbits may provide anesthesian for small surgical procedures without any complication.