Harran ovasında tuzlulaşma görülen topraklarda sulama sonrası bazı fiziksel özelliklerin değişimi

Abstract

ÖZ Yüksek Lisans Tezi HARRAN OVASINDA TUZLU L AŞMA GÖRÜLEN TOPRAKLARDA SULAMA SONRASI BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİN DEĞİŞİMİ Lamia ÇELLİK Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ali Rıza ÖZTÜRKMEN Yd: 2005, Sayfa: 33 Bu araştırma, Harran Ovasında tuzlulaşmış ve tuzlulaşma riski bulunan Akçakale, Ekinyazı ve Cepkenli Serilerinde yürütülmüştür. Araştırmada toprak örneklerinin fiziksel ve kimyasal analizleri yapılarak aynı alan üzerinde çalışmış olan Dinç ve ark. (1988), özkutlu (1997), Çullu ve ark. (1999)'nın yaptıkları analiz sonuçlan ile karşılaştırılıp, yıllara göre değişimleri ve tuzluluğun fiziksel özelliklere olan etkisi araştırılmıştır. Araştırmada konu olan toprakların organik madde miktarlarının düşük (% 0.43-2.84) ve kireç içeriklerinin ise yüksek olduğu (% 13.0-28.10) belirlenmiştir. Tuzluluk yönünden Akçakale Serisi tuzlu Ekinyazı ve Cepkenli Serileri ise tuzsuz bulunmuştur. Yapılan bazı fiziksel analizler sonucunda tnfiltrasyon hızının tuz miktarına bağlı olarak değiştiği ve 0.25-0.73 cm/h değeri ile bu serilerde geçirgenlik probleminin olmadığı görülmüştür. Toprakların tarla kapasitesi ve solma noktası değerleri kil ve organik madde miktarına bağlı olarak değişmiş ve tarla kapasitesi değeri % nem olarak 33.21-41.85, solma noktası % nem olarak 21.43- 40.22 arasında bulunmuştur. Penetrasyon direnci 143-771 kpa olarak tesbit edilmiştir. Strüktür stabilite indeksi ise % 45.22-73.89 arasında belirlenmiş ve tuz miktarına bağlı olarak değiştiği görülmüştür. ANAHTAR KELİMELER: Tuzluluk, Fiziksel özellikler, tnfiltrasyon hızı, Harran Ovası

ABSTRACT M. Se. Thesis CHANGE OF THE SAME PHYSICAL PROPERTIESOF THE SALINE SOILS AFTER IRRIGATION IN THE HARRAN PLAIN Lamia ÇELLİK Harran University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Adviser: Assist Prof. Dr. Ali Rıza ÖZTÜRKMEN Year: 2005, Page: 33 This study, was conducted in the Harran Plain which has potential risk of salinity in the Series Akçakale, Ekinyazı and Cepgenli in this study, soil physical and chemicial analyses were done and compared with the previous studies is of Dinç et al. (1988), özkutlu (1997) and Çullu et al. (1999) comparison was done based on the changes of physical and chemicial charesterics with salinity from year to year. The soils in the study had low organic matter (%0.43-2.84) and high lime content (%13.0- 28.10). Salinty problem was obswerd in Akçakale Series not in Ekinyazı and Cepkenli. The infiltration rate was observed as 0.25-0.73 cm/h and this rate was changed with the level of salinty there was no infiltration problem in these series. The range of field capacity and welting point were determiend sa %33.21-41.25 and % 21.43-40.22, respectively both properties were changed depending on the amount of clay and organic matter. Penetration resistance was obtained as 143-771 kPa. Structure stability index was found between % 45.22 and 73.89 and changed based on level of the salinty. KEY WORDS: Salinity, physical properties, infiltration rate, Harran Plain m